تلاقی پذیری بین ارقام تجاری و کلون‌های امیدبخش سیب‌زمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تبریز

چکیده

در تلاقی‏های بین‌ گونه‏ای و داخل گونه‏ای ممکن است موانع پیش‏تخمی مثل ناسازگاری بین دانه گرده و خامه و کلاله وجود داشته باشد و در حالتی که یک والد به عنوان نر و یا ماده انتخاب می‏شود این ناسازگاری ممکن است از بین برود. در این آزمایش بررسی هفت رقم تجاری و پرمحصول سیب‏زمینی به نام‏های آگریا، ساوالان، پیکاسو، کایزر، دایفلا، ساتینا و لوکا با یازده کلون پیشرفته سیب‏زمینی در تابستان سال 1393 به صورت متقابل در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل با هدف تولید بذر حقیقی هیبرید ارزان تلاقی داده شدند و بهترین ارقام و کلون‏ها هنگامی که به عنوان والدماده و یا والد نر بودند تعیین شدند. نتایج دو روش آزمایش باروری گرده نشان داد که ارقام آگریا، لوکا و کلون‏هایAS10 و AS72 نر عقیم بودند، بنابراین زمانی که به عنوان والد نر در تلاقی‏ها شرکت داشتند هیچ میوه‏ای تشکیل نشد. در بیشتر موارد هنگامی که ارقام تجاری به عنوان والد ماده بودند تعداد میوه و بذر، وزن بذر، کارایی تلاقی، درصد جوانه‏زنی بذرهای حقیقی تولیدشده و قدرت و یکنواختی رشد گیاهچه‏ها بیشتر و بهتر بود. هنگامی که ارقام تجاری به عنوان والد ماده و کلون‏ها به عنوان والدین نر منظور شدند ارقام ساوالان، کایزر و لوکا از نظر صفات مورد بررسی نسبت به بقیه ارقام وضعیت بهتری داشتند. هنگامی که کلون‏ها والد نر و ارقام تجاری والد ماده بودند، کلون‌های HS و UT42 نسبت به کلون‏های دیگر از نظر میزان تشکیل بذر، کارایی تلاقی، درصد جوانه‏زنی و وزن یک صد دانه وضعیت بهتری داشتند. هنگامی که ارقام تجاری در تلاقی‏ها به عنوان والدین نر و کلون‏ها والدین ماده بودند، کلون‌های AS72 و AS10 از نظر صفات ذکر شده نسبت به بقیه کلون‏ها بهتر بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Crossability Between Commercial Cultivars and Promising Clones of Potato

نویسندگان [English]

  • B. Dehdar
  • J. Panahandeh
  • A. Motallebi Aza
University of Tabriz
چکیده [English]

In interspecific and intraspecific crosses, pre-zygotic barriers like pollen-pistil incompatibility may exist, and in the case that a parent is selected as male or female, this incompatibility may disappear. In this investigation seven high yielding commercial cultivars of potato (Agria, Savalan, Picasso, Caesar, Daifla, Luca and Satina) were reciprocally crossed with eleven promising potato clones in Ardebil Agricultural and Natural Resources Research Station during the summer of 2014 to obtain cheep TPS hybrids. The best cultivars and clones were appointed when they were as male and female. Results of two pollen fertility tests showed that cultivars Agria and Luca and clones AS10 and AS72 were sterile and did not produce fruit when participated as mate parents in crosses. Generally, when commercial cultivars were as female, the number of fruit and seed, seed weight, cross efficiency, strength and uniformity of germination and seedling growth were better.When commercial cultivars were considered as female parent and clones as male parent, Savalan, Caesar and Luca cultivars showed better traits than other cultivars. When clones were mate and commercial cultivars female, HS Clone and UT42 had higher percentages of fruit and seed set, crossing efficiency, percentage of seed germination and 100-seed weight. In crossing, when the commercial cultivars were male and clones were female parents, clones AS72 and AS10 had better traits than the other Clones.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Potato
  • Cultivars
  • clones
  • crossability
  • TPS
Almekinders, C. J. M., Chujoy, E., and Thile, G. 2009. The use of true potato seed as pro-poor technology: The efforts of an International Agricultural Research Institute to involving potato production. Potato Research 52: 257-293.
 
 
Anoshenko, B. Y., and Podlisskikh, W. E. 2000. Effect of functional femal and male fertilities on crossability in diploid potato breeding. Potato Research 43: 125-134.
 
 
Bodo, L. T. 1991. Comparison of different polen viability assays to evaluate pollen fertility of potato dihaploids. Euphytica 56: 143-148.
 
 
Dennis, E., Ulrika, C. N., Rodomiro, O., and Erik, A. 2016. Overview and breeding strategies of table potato production in Sweden and the Fennoscandian region. Potato Research 98: 545-552.
 
 
Dick, V ., John, B., Christiane, G., Francine, G., Donald, K. L. M., Mark, A. T., and Heather, A. R. 2010. Potato Biology and Biotechnology Advance and Perspectives. Elsevier Publication, Amsterdam, The Netherlands.
 
 
Jackson, S. A., and Hanneman, R. E. 1999. Crossability between cultivated and wild tuber-and non-tuber-bearing Solanum. Euphytica 25: 577-586.
 
 
Janssen, A. W., and Hermsen, J. G. TH. 1976. Estimating pollen fertility in Solanums pecies and haploids. Euphytica 25: 577-586.
 
 
Malagamba, J. P. 1982. Evaluation of Agronomic Technology for Potato Production from True Potato Seed. International Potato Center Publication, Peru. 25 pp.
 
 
Mihaela, C., Anca, B., Andreea, N., and Monica, P. 2012. Production of seedling tubers from true potato seeds (TPS) in protected area. Journal of Horticulture, Forestry and Biotechnology 16 (4): 136-141.
 
 
Ordonez. B. 2014. Pollen Viability Assessment. International Potato Center Publication, Peru. 8pp. Oritz, R., and Peloquin, S. J. 1991. A new method of producing 4x hybrid true potato seed. Euphytica 57: 103-107.
 
 
Ramakrishnan, S. J., Carol, E. R., Raul, H., Blas, S., and Andrew, R. 2015. Review of potato molecular markers to enhance trait selection. American Journal of Potato Research 92: 455-472.
 
 
Sanetomo, R., One, S., and Hosaka, K. 2011. Characterization of crossability in the crosses between solanum demissum and S. tuberosum, and F1 and BC1 Progenies. American Journal of Potato Research 88: 500-510.
 
 
Scurrah, M., Celis-Gamboa, C., Chumbiauca, S., Salas, A., and Richard, G. F. 2008. Hybridization between wild and cultivated potato species in the Peruvian Andes and biosafety implications for deployment of GM potatoes. Euphytica 164: 881-892.
 
 
Wang, D., and Ran, Y. 2000. Improving main agronomic characters of dihaploids with 2n gamets by means of sexual hybridization anther culture of potato. Newzeland Journal of Crop and Horticultural Sciences. 28: 1-8.