تنوع ژنتیکی در ژرم‌پلاسم گلرنگ بانک ژن گیاهی ملی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

بانک ژن گیاهی ملی ایران، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

گلرنگ یکی از گیاهان مناسب برای تولید روغن در مناطق خشک است و با توجه به تغییرات اقلیم در چند سال گذشته مورد توجه قرار گرفته است. پایه ژنتیکی و ژرم‌پلاسم غنی برای اصلاح این گیاه ضرورت دارد. این تحقیق در سال 1390 با هدف بررسی تنوع ژنتیکی 345 نمونه از کلکسیون ژرم‌پلاسم گلرنگ بانک ژن گیاهی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد، نتایج اولیه نشان داد بسیاری از نمونه‌ها دارای مورفوتیپ‌های متنوع بودند و با جداسازی و تعیین مورفوتیپ‌ها، در مجموع 534 نمونه ژنتیکی به دست آمد که به صورت مشاهده‌ای مورد مطالعه قرار گرفتند. رنگ جام گل و میزان خارداری براکته مقادیر قابل توجهی از شاخص شانون را به خود اختصاص دادند. عملکرد دانه تک بوته، بزرگ‌ترین (62/85 درصد) و روز تا گلدهی (24/7) کوچک‌ترین، ضریب تغییرات را دارا بودند. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، 13/56 درصد از تغییرات، توسط سه مؤلفه اول توجیه شد. مؤلفه‌های اول و دوم به ترتیب بیانگر اجزاء عملکرد و اجزاء رویشی بودند. تجزیه خوشه‌ای به روشK means، با تشکیل پنج گروه، نمونه‌های مورد بررسی را از یک‌دیگر متمایزکرد. پراکنش مبداء نمونه‌های ژنتیکی در نمودار بای‌پلات حاصل از مقیاس‌بندی چند بعدی در برخی موارد با موقعیت جغرافیایی آن‌ها مطابقت داشت. به طور کلی نتایج نشان داد که در ژرم‌پلاسم گلرنگ تنوع قابل توجهی وجود دارد که می‌تواند در برنامه‌های به‌نژادی قابل استفاده باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Genetic Diversity in Safflower Germplasm of National Plant Gene Bank of Iran

نویسندگان [English]

  • M. Abbasali
  • M. Zahravi
repectively, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
چکیده [English]

Safflower is the most suitable crop plant for oil production in dry areas and regarding the fact of climate change, it has been come in consideration in recent years. A broad genetic base and rich germplasm is necessary for breeding of this crop. This research was performed in 2011 to investigate variability of safflower germplasm. A total of 345 accessions of safflower collection of National Plant Gene Bank of Iran were planted and evaluated in research field of Seed and Plant Improvement Institute in Karaj. Preliminary evaluation showed that many accessions consisted of several diverse morphotypes, hence, by isolating and morphotype determination, the number of accessions reached to 534, which were investigated in an observational design. The results indicated that corolla color and spine intensity of outer involucral bracts had considerable amount of Shannon index. The highest (85.62) and the lowest (7.24) coefficient of variation belonged to seed weight of single plant and days to flowering, respectively. The first three principal components justified 56.13% of variation, the first one emphasized on yield components and the second on vegetative traits. The accessions were located in five groups by K means clustering method. Distribution of country origin of the accessions was consistent with their geographical situation in some cases. Totally, results showed that the studied accessions have a considerable variation which could be exploited in breeding programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • safflower
  • National Plant Gene Bank of Iran
  • morphotype
  • accession

مراجع

Abbasali, M., Jafaraghaie, M., and Vaezie, S. 2006. Evaluation of statistical parameters, correlations between characters and assessment of genetic diversity of safflower germplasm of National Plant Gene Bank of Iran, Proceedings of The 9th Iranian Crop Sciences Congress, Aboureyhan Campus of University of Tehran, Pakdasht, Iran (in Persain).
 
 
Anonymous 2015. http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor Anonymous 1981. Descriptor list for safflower. IBPGR Secretariat, Rome, Italy.
 
Ashri, A., and Knowles, P.F. 1960. Cytogenetics of safflower (Carthamus L.) species and their hybrids. Agronomy Journal 52: 11–17.
 
Dwivedi, S. L., Upadhyaya, H. D., and Hegde, D. M. 2005. Development of core collection using geographic information and morphological descriptors in safflower (Carthamus tinctorius L.) germplasm. Genetic Resources and Crop Evolution 52(7): 821-830.
 
Hatamzadeh, H. 2008. Study on traits related to seed yield in safflower by factor analysis. Seed and Plant 24(3): 563-578 (in Persian).
 
Jamshid-Moghadam, M., Pourdad, S. S., and Hatamzadeh, H. 2006. Investigation of safflower germplasm in autumn planting under dry-land conditions, Proceedings of the 9th Iranian Crop Sciences Congress, Aboureyhan Campus of University of Tehran, Pakdasht, Tehran, Iran (in Persain).
 
Khajehpour, M. R. 2004. Industrial Plants. Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran. 571 pp. (in Persian).
 
Knowles, P. F. 1969. Centers of plant diversity and conservation of crop germplasm: Safflower. Economic Botany 23(4): 324-329.
 
Kumar, H., Pillai, R. S. N., and Singh, R. B. 1981. Cytogenetic studies in safflower. Proceedings of the 1st International Safflower Conference, Davis, CA, USA. pp. 126–136.
 
Koocheki, A., and Khajeh Hosseini, M. 2008. Modern Agronomy Hand Book. Jihad-e- Daneshghahi, Mashhad, Iran. 704 pp. (in Persain).
 
Maleki Nejad, R., and Majidi, M. 2014. Association of seed yield, oil and related traits in safflower genotypes under normal and drought stress. Iranian Journal of Field Crops Research 13(1): 109-119 (in Persian).
 
Patel, J.S., and Narayana, G.V. 1935. Chromosome numbers in safflower. Current Science 4: 412.
 
Pourdad, S. S. 2000. A Decade Reseaches of Safflower Breeding in Dryland Condition: Achievements and Challenges in Iran. Third International Seminar on Oilseeds and Edible Oils, Center for Knowledge and Oilseeds Industry, Coordination Center of Science and Industry Oilseeds, Tehran, Iran (in Persian).
 
Pourdad S. S., and Jamshid-Moghaddam, M. 2013. Study on genetic variation in safflower collection (Carthamus tinctorius L.) under rainfed condition. Iranian Journal of Dryland Agriculture 1(3): 1-16 (in Persian).
 
Richharia, R. H., and Kotval, J. P. 1940. Chromosome numbers in safflower. Current Science 9: 73-74. Shannon, C. E. 1948. A mathematical theory of communication. Bell System Technical Journal 27: 379-423.
 
Shinwari, Z. K., Rehman, H., and Rabbani, M.A. 2014. Morphological traits based genetic diversity in safflower (Carthamus tinctorius L.). Pakistan Journal of Botany 46(4): 1389-1395.
 
Singh, R. J. 2006. Landmark Research in Oilseed Crops. Genetic Resources, Chromosome Engineering, and Crop Improvement: Oilseed Crops (Vol. 4). CRC Press, Boca Raton, Florida, USA.
 
Vavilov, N.I. 1951. The Origin, Variation, Immunity and Breeding of Cultivated Plants: Selected Writings (Vol. 13, No. 1-6).Ronald Press, New York, USA.
 
Weiss, E.A. 1971. Castor, Sesame and Safflower. Leonard Hill Books, London, UK.
 
Zhang, Z., and Johnson, R.C. 1999. Safflower Germplasm Collection Directory. IPGRI Office for East Asia, Beijing, China.
 
 
 
نهال و بذر
دوره 32، شماره 4
بهمن 1395
صفحه 527-543

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار