ژن‌های بیماریزائی و پاتوتیپ‌های Puccinia striiformis f. sp. hordei عامل بیماری زنگ زرد جو در چند منطقه ایران

نویسندگان

گروه بیماری‌شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

به منظور تعیین پاتوتیپ‌های زنگ زرد جو، نمونه‌هایی از جو، جو موشی (Hordeum morinum) و گندم آلوده به زنگ زرد (Puccinia striiformis) از استان‌های مختلف ایران جمع‌آوری شد. جدایه‌ها بر
اساس ایجاد آلودگی روی ارقام افتراقی زنگ زرد جو یا گندم، به ترتیب به عنوان فرم اختصاصی
P. striiformis f. sp. hordei یا P. striiformis f. sp. tritici تشخیص داده شدند. ژن‌های بیماریزائی و پاتوتیپ‌های عامل بیماری زنگ زردجو با استفاده از ارقام افتراقی و بر اساس فرمول بیماریزائی/غیربیماریزائی تعیین شدند. در این بررسی جمعاً ده پاتوتیپ زنگ زرد جو شناسائی شد که هفت پاتوتیپ آن برای اولین بار در جهان گزارش می‌شوند. برخی از پاتوتیپ‌ها علاوه بر ارقام افتراقی جو، روی برخی ارقام افتراقی گندم یا تریتیکاله نیز بیماریزائی داشتند که احتمال دارد هیبرید بین دو فرم اختصاصی باشند. پاتوتیپ‌های PSH-87 و PSH-84 با شش ژن بیماریزائی دارای وسیع‌ترین طیف بیماریزائی و پاتوتیپ‌های PSH-51 و PSH-85 با سه ژن بیماریزائی طیف بیماریزائی کمتری داشتند. هیچ یک از پاتوتیپ‌ها روی ژن‌های rpsEm1 وrpsEm2 بیماریزائی نداشتند و روی ژن‌های Rps4(Yr4)، rpsHF، rpsVa1، rpsVa2 و Rps1.c بیماریزائی محدودی وجود داشت. بیشترین فراوانی بیماریزائی برای ژن‌های rpsHi1 و rpsHi2 (83%) و rps2 (yr2) (67%) تعیین شد. ژن‌های مقاومت موثر در برابر تمام یا اکثریت پاتوتیپ‌ها می‌توانند به عنوان منابع مقاومت در برنامه‌های به نژادی به این بیماری استفاده شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Virulence Genes and Pathotypes of Puccinia striiformis f. sp. hordei Causing Yellow Rust on Barley in some Areas of Iran

نویسندگان [English]

  • S. A. Safavi
  • A. Babai-Ahari
  • F. Afshari
  • M. Arzanlou
چکیده [English]

To identify the barley yellow rust pathotypes, yellow rust samples of were collected from barely, wild barley (Hordeum morinum) and wheat in different provinces of Iran. Isolates were identified as P. striiformis f. sp. hordei or P. striiformis f. sp. tritici based on virulence on barley or wheat differential seedlings, respectively. Virulence factors and pathotypes of barley yellow rust were determined based on avirulence/virulence formula. Totally, ten pathotypes were identified in this study, of which seven were new pathotypes for the world. Some of pathotypes may be the result of hybridization between the two formae speciales, since they exhibited virulence on a number of wheat differentials and triticale in addition to barley differentials. The pathotypes PSH-87 and PSH-84 with six virulence factors had the widest virulence spectrum and two pathotypes PSH-51 and PSH-85 with three virulence factors had narrow virulence spectrum. None of the pathotypes had virulence on resistance genes rpsEm1 and rpsEm2 and only one pathotype had virulence on each of resistance genes Rps4(Yr4), rpsHF, rpsVa1, rpsVa2 and Rps1.c. The highest virulence frequency was determined for genes rpsHi1, rpsHi2 (0.83%) and rps2 (0.67%). The genes which were effective against all or majority of pathotypes can be used as resistance sources in breeding programme for cotrolling barley yellow rust.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Barely yellow rust
  • pathotypes
  • Virulence Factors
  • differential sets
  • Genetic diversity