منابع مقاومت در ژنوتیپ‌های منتخب گندم نسبت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی

نویسندگان

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، دانشکده کشاورزی، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، ورامین

چکیده

بیماری لکه‌برگی سپتوریایی که توسط قارچ Mycosphaerella graminicolaایجاد می‌شود، یکی از بیماری‌های مهم گندم در نقاط مختلف جهان بوده و استفاده از ارقام مقاوم موثرترین و اقتصادی‌ترین روش برای کنترل این بیماری به شمار می‌آید. برای شناسایی منابع مقاومت در بین ژنوتیپ‌های گندم نسبت به این بیماری در مرحله گیاهچه‌ای، نمونه‌های برگ آلوده از مناطق مختلف استان خوزستان در سال 91-1390 جمع‌آوری و پس از تهیه چندین جدایه عامل بیماری، چهار جدایه به عنوان پرآزارترین جدایه‌ها انتخاب و در گلخانه روی 219 رقم و لاین پیشرفته گندم انتخاب شده از برنامه‌های به‌نژادی گندم (موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج)، به همراه چهار رقم شاهد، مایه‌زنی شدند. ارزیابی مقاومت با استفاده از واکنش گیاهچه‌ها 21 روز پس از مایه‌زنی، درصد لکه‌های نکروتیک و درصد پوشش پیکنید تعیین شد. بر اساس نتایج، هشت رقم Arina،Riband ، M3، آریا، شتر دندان، کرخه، سایسون و چمران نسبت به هر چهار جدایه مقاومت نشان دادند. لاین Sep-49 نسبت به دو جدایه 90014 و 90018 مقاوم اما نسبت به دو جدایه 91001 و 91002 حساس بود. دو لاین Sep-58 و Sep-59 نسبت به سه جدایه 90014 ، 90018 و 91001 مقاوم اما نسبت به جدایه 91002 حساس بودند. بقیه ژنوتیپ‌ها حساس به تمام جدایه‌ها ارزیابی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Resistance Sources to Septoria Leaf Blotch in Selected Wheat Genotypes

نویسندگان [English]

  • A. Mohammadbeygi
  • R. Roohparvar
  • M. Torabi
چکیده [English]

Septoria tritici blotch (STB) caused by Mycosphaerella graminicola is one of the most important diseases theating wheat crop worldwide. Use of resistant cultivars is the most effective and economically way to control the disease. To evaluate and identify sources of resistance to STB among wheat genotypes at seedling stage, infected leaf samples were collected from different ares of Khuzestan province during 2010-2011 cropping season. After purification and preparation of several isolates of the pathogen, four most virulent isolates were selected and inoculated on primary leaves of seedlings of 219 wheat cultivars and advance lines together with four check cultivars selected from breeding materials of Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran. Resistance of genotypes were evaluated based on reaction types of seedlings on day 21 after inoculation, pecentage of necrotic areas and pycnidial coverage. Based on the results, eight cultivars Arina, Riband, M3, Arya, Shotordandan, Karkheh, Soison and Chamran were resistant to all four isolates. Line Sep-49 was resistant to two isolates 90014 and 90018 but susceptible to isolates 91001 and 91002. Lines Sep-58 and Sep-59 were also susceptible to isolate 91002 but resistant to other three isolates. The remaining genotypes were susceptible to all four isolates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • Septoria tritici
  • virulent isolates
  • percentage of necrotic area
  • percentage of pycnidial coverage
  • Response