واکنش لاین‌های پیشرفته نخود (Cicer arietinum L.) به سرمای بدون پوشش برف در کشت پاییزه

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی تحمل به سرما در سیزده لاین پیشرفته نخود دیم به همراه رقم شاهد جم و تعیین روابط بین صفات زراعی در شرایط کنترل شده و مزرعه‌، دو آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 90-1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه انجام شد. آزمایش اول به صورت کشت پاییزه در شرایط مزرعه با چهار تکرار وآزمایش دوم با سه تکرار در جعبه‌های بتونی به ارتفاع 1 متر از سطح خاک و با استفاده از پوشش نایلونی به منظور جلوگیری از بارش برف روی بستر انجام شد. پس از رفع سرمای زمستان درصد خسارت لاین های آزمایشی تعیین شد. در شرایط مزرعه‌ از نظر کلیه صفات بین لاین های آزمایشی اختلاف معنی‌داری وجود داشت. در شرایط جعبه‌های بتونی نیز اختلاف معنی‌دار بین لاین‌های آزمایشی از نظر تحمل به سرمای بدون پوشش برف مشاهده شد. لاین FLIP 00-84C با 87% درصد زنده مانی در شرایط مزرعه‌ و23% خسارت سرمای بدون پوشش برف (C°20- به مدت دو روز) تحمل بیشتری نسبت به سایر لاین ها نشان داد. بین میزان خسارت سرما در شرایط کنترل شده و تعداد بوته‌های زنده مانده بعد از سرمای زمستان در شرایط مزرعه همبستگی منفی و معنی‌دار(r = -0.56*) وجود داشت. بین میزان خسارت سرما در شرایط کنترل شده و میزان خسارت در اولین و دومین سرمای شدید در شرایط مزرعه همبستگی مثبت و معنی‌دار وجود داشت
(r = 0.50* و r = 0.56*). در مجموع بین نتایج به دست آمده در شرایط کنترل شده و شرایط مزرعه همخوانی وجود داشت و می‌توان روش کشت در بسترهای بتونی را به عنوان روشی مطمئن برای ارزیابی و غربال گری ژرم‌پلاسم نخود در برابر سرما توصیه کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Response of Chickpea (Cicer arietinum L.) Advanced Lines to No Snow Cover Cold in Fall Planting

نویسندگان [English]

  • D. Sadeghzadeh Ahari
  • Y. Farayedi
چکیده [English]

To study cold tolerance (CT) of thirteen chickpea advanced lines together with Jam cultivar as check and relationship between CT and agronomic traits, two experiments were conducted under controlled and field conditions during 2010-2011 cropping season at Maragheh Dryland Agricultural Research Station. The first experiment was conducted under natural condition (fall sowing at field), using randomized complete block design with four replications. In the second experiment, seeds of genotypes were planted in concrete boxes with one meter height from soil level, using nylon covers to prevent snow fall on planting beds during winter. Percentage of genotypes cold injeries was assessed in early spring after ending of cold. Under field condition, there were significant differences among genotypes for all studied traits. There were also significant differences among genotypes for no snow cover cold (Base cold: BC) tolerance in concrete boxes. Line
FLIP 00-84C with 87% of survived plants under field condition and 23% of BC (-20ºC for two days) damage, was the most tolerant line. There was negative and significant correlation (r = -0.56) between CT under controlled condition and number of survived plants after winter in field condition. There were also significant positive correlation between BC damage and percentage of cold damage of plants after the first and second severe colds (r = 0.56 and r = 0.50, respectively). In conclusion, there was a conformity between results obtained from controlled and field conditions, therefore box planting method could be recommended as a new and reliable method for evaluating cold tolerance in chickpea germplasm

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chickpea
  • Autumn sowing
  • screening
  • Cold tolerance