تنوع ژنتیکی و تجزیه به عامل‌ها برای صفات زراعی و مورفولوژیکی در توده‌های گندم دوروم

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در گندم دوروم موجود در کلکسیون بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، ۱۶۴ توده انتخاب و به همراه ارقام ویری‌ناک، سوایسون، دنا و زردک به عنوان شاهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارقام شاهد بعد از هر سی توده به صورت مشاهده‌ای (از هر توده 3 سنبله) کاشته شدند. ژنوتیپ‌ها در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج از نظر صفات زراعی و مورفولوژیکی مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی نتایج همبستگی بین صفات نشان داد که بین عملکرد و وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله و وزن هزار دانه همبستگی معنی‌داری وجود داشت. با استفاده از تجزیه به عامل‌ها، چهارده صفت مورد مطالعه در قالب پنج متغیر جدید (پنج عامل) که در مجموع 02/77 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند گروه‌بندی شدند. بررسی تنوع ژنتیکی موجود در ژنوتیپ‌ها منجر به گزینش ۱۲۰ لاین برتر در آزمایش شد. نتایج این تحقیق مشخص کرد که مواد ژنتیکی موجود در کلکسیون گندم دوروم منابع ارزشمندی هستند که علاوه بر داشتن صفات جدید، تنوع بالائی را برای به نژادگران به منظور اصلاح و تولید ارقام گندم دوروم فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genetic Diversity and Factor Analysis for Agronomical and Morphological Traits in Durum Wheat Landraces

نویسندگان [English]

  • R. Kaviani
  • M. Aghaee Sarbarzeh
  • M. R. Bihamta
  • M. Mohammadi
چکیده [English]

In order to evaluate 164 durum wheat landraces from wheat collection of Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran, this study was undertaken along with four wheat genotypes Veery/Nacozari, Soisson, Dena and Zardak as checks. The plant materials were sown on an observation nursery. The checks were repeated systematically after every 30 lines. All genotypes were evaluated for different agronomic and morphologic traits during 2010-11. The results indicated positive relationship between grain yield and spike weight, number of grains per spike, grain weight per spike and 1000 grain weight. Classification of the genotypes was performed using factor analysis. It classified fourteen traits in five new variables (five components) which explained 77.02% of the total variation. Based on the results, 120 lines were selected. The results of this study relived presence of high genetic variability among the landraces for different traits, therefore these materials are valuable genetic resources that can be added to the wheat gene pool for breeding proposes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Durum wheat
  • factor analysis
  • Genetic diversity
  • yield