پایداری عملکرد ژنوتیپ‌های امیدبخش جو در مناطق سرد ایران با استفاده از روش GGE biplot

نویسندگان

چکیده

پایداری عملکرد دانه هجده ژنوتیپ جو در مقایسه با دو رقم شاهد با استفاده از طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در هشت ایستگاه اقلیم سرد شامل اراک، اردبیل، همدان، جلگه رخ،کرج، میاندوآب، مشهد و تبریز به مدت دو سال زراعی (85-1383) مورد بررسی قرار گرفت. برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط روش GGE biplot جهت تجزیه پایداری به کار گرفته شد. بر اساس نمودار چند ضلعی مر بوط به ژنوتیپ‌ها، ژنوتیپ شماره 16 (G16) بیشترین عملکرد را در اراک و همدان، ژنوتیپ شماره 17 بیشترین عملکرد را در کرج، میاندوآب و مشهد و ژنوتیپ شماره 4 بیشترین عملکرد را در اردبیل وجلگه رخ داشتند. بر اساس نمودار محیط‌های ایده‌آل فرضی، محیط‌های مشهد، میاندوآب و کرج به این محیط نزدیک‌تر بود، و بر اساس نمودار ژنوتیپ ایده‌آل فرضی و نمودار بای‌پلات ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها، ژنوتیپ شماره 17 (MAKOUEE//ZARJOW/80-5151) باتوجه به معیار پایداری مورد استفاده، پایداری مطلوب‌تری را نشان داد و این ژنوتیپ به عنوان ژنوتیپ برتر از نظر پر محصولی و پایداری عملکرد شناسایی شد. نتایج این بررسی نشان داد اگرچه اصلاح ارقام سازگار و پایدار برای پهنه گسترده اقلیم سرد مشکلات مختص به خود را دارد، لیکن انتخاب ژنوتیپ‌های پر محصول با سازگاری عمومی و یا خصوصی با استفاده از اطلاعات به دست آمده از این چنین تجزیه و تحلیل‌های پایداری، امکان‌پذیر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Yield Stability of Barley Elite Genotypes in Cold Regions of Iran Using GGE biplot

نویسندگان [English]

  • A. R. Koocheki
  • B. Sorkhilaleloo
  • M. R. Eslamzadeh Hesari
چکیده [English]

To study grain yield stability and adaptability of eighteen barley genotypes comparing with two national check cultivars, an experiment was carried out in eight cold region agricultural research stations Arak, Ardebil, Hamedan, Jolgeh Rokh, Karaj, Miandoab, Mashhad, and Tabriz during two consecutive cropping seasons (2005 and 2006). The experimental trials were based on a randomized complete block design with three replications. To study genotype × environment effects, GGE biplot method was used. Based on the polygon of GGE biplot method for grouping environments, the genotype no. 16 (G16) in Arak and Hamedan, genotype no. 17 (G17) in Karaj, Miandoab and Mashhad and genotype no. 4 (G4) in Ardebil and Jolgeh Rokh had the highest yield. Based on the tester biplot results, the environments of Karaj, Mashhad and Miandoab were closer to the ideal tester environment and based on the biplot of genotypes and environments and ideal genotypes biplot overall, the promising line no. 17 (MAKOUEE//ZARJOW/80-5151) was recognized as the best genotype examined in terms of being a high yielding and stable genotype. Based on these results it can be concluded that although breeding stable and adaptable cultivars for such a vast climatic zone has its own difficulties, it is possible to seek for the genotypes with both narrow and wide adaptations through the information extracted from the multivariate stability analyses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Barley
  • Yield stability
  • GGE biplot method
  • Genotype × environment interaction