تعیین مکان کروموزومی و رابطه بین شاخص‌های مزرعه‌ای و آزمایشگاهی تحمل به خشکی در لاین‌های دارای دو کروموزوم اضافی گندم- جو

نویسندگان

چکیده

    به منظور تعیین مکان کروموزومی ژن‌های کنترل‌کننده تحمل به خشکی در جو و رابطه بین شاخص‌های مزرعه‌ای و آزمایشگاهی تحمل به خشکی آزمایشی در سال زراعی 1383-در ایستگاه سرارود، کرمانشاه انجام شد. لاین ‌ های دارای دو کروموزوم اضافی گندم- جو ( Ch.sBarley ) که از مرکز بین ‌ المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک (ایکاردا) با ترکیب کروموزومی (2+42= n 2) و علائم اختصاری H 1، H 2، H 3، H 4، H 5، H 6 و H 7 (به ترتیب کروموزوم ‌ های شماره1، 2، 3، 4، 5، 6 و 7) جو، به همراه والددهنده که در این پژوهش جو رقم Hordeum vulgare L. Betzes) ) با ترکیب کروموزومی (14 x= 2 n= 2) و والد گیرنده با گندم بهاره چینی ( Chinese Spring ) با ترکیب کروموزومی (42 x= 6 n= 2) به همراه رقم گندم نان سرداری و جو سرارود-1 به عنوان شاهد در سه تکرار با استفاده از طرح بلوک ‌ های کامل تصادفی در مزرعه و طرح کاملا ً تصادفی در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس اختلاف معنی ‌ داری را برای شاخص جوانه ‌ زنی ( PI )، طول ریشه ( RL )، طول کولئوپتیل ( CL )، عملکرد در شرایط بدون تنش ( Yp ) و عملکرد در شرایط تنش ( Ys ) نشان داد. مقایسه میانگین ‌ ها نشان داد که اکثر مکان ‌ های ژنی کنترل ‌ کننده تحمل به خشکی بر روی کروموزوم ‌ های H 4 و H 5 قرار گرفته ‌ اند. ارتباط بین شاخص ‌ های مزرعه ‌ ای ( STI ) و آزمایشگاهی ( GSI ) تحمل به خشکی مشخص کرد که GSI را می ‌ توان به عنوان یک شاخص انتخاب سریع تحمل به خشکی به کار برد. نتایج حاصل از نمودار سه بعدی و تجزیه کلاستر نیز این احتمال را که بیشتر مکان ‌ های ژنی کنترل ‌ کننده تحمل به خشکی در جو بر روی کروموزوم ‌ های H 4 و H 5 قرار گرفته ‌ اند تایید کرد.

عنوان مقاله [English]

Chromosomal Localization and Relationship Between Field and Laboratory Indices of Drought Tolerance in Wheat-Barley Disomic Addition Lines

نویسندگان [English]

  • E. Farshadfar
  • M. Qaitoli
  • R. Haghparast
  • A. Yaghotipour
چکیده [English]

To determine chromosomal localization and relationship between field and laboratory indicators of drought tolerance, an experiment was conducted in 2003-2004 cropping season at Sararood agricultural research station, Kermanshah, Iran. Seven genotypes of wheat-barley disomic addition lines provided by International Center for Agricultural Research in Dryland Areas (ICARDA), their donor and recipients together with barley (cv. Sararood-1) and bread wheat (cv. Sardari) checks were grown in a RCBD in field and a CRD in laboratory with three replications. The results of analysis of variance exhibited highly significant differences for promptness index (PI), root length (RL), coleoptile length (CL), yield potential (Yp) and stress yield (Ys). Mean comparison indicated that  drought tolerance attributes were related to chromosomes 4H and 5H. Relationship between field (STI) and laboratory (GSI) indicators of drought tolerance showed that GSI can be considerd as an early selection criterion for drought tolerance. Three –D plot and cluster analysis also confirmed that most probably the genes controlling field and laboratory characteristics of drought tolerance in barley might be located on chromosomes 4H and 5H

کلیدواژه‌ها [English]

  • Disomic addition lines
  • Grain yield
  • coleoptile legth
  • promptness index
نهال و بذر
دوره 27، شماره 4
آذر 1390
صفحه 601-613

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار