تنوع ژنتیکی صفات زراعی در کلکسیون ژنوتیپ‌های بومی گندم نان ایران

نویسندگان

چکیده

  در بررسی حاضر 112 لاین خالص گندم نان انتخابی از کلکسیون گندم‌های بومی نان موجود در بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال زراعی 88-1387 به صورت آزمایش بدون تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در این آزمایش بعد از هر 20 ژنوتیپ دو رقم پیشتاز و پیشگام به عنوان شاهد کاشته شدند. هر شماره در دو خط یک متری و در هر خط بذرهای یک سنبله خالص کاشته شد. ژنوتیپ‌ها در شرایط آبیاری درمزرعه آزمایشی موسسه واقع در کرج ارزیابی شدند. در طول دوره رشد صفات زراعی مختلف، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه یادداشت شدند. نتایج آزمایش تنوع زیادی را در ژنوتیپ‌های گندم بومی نان از نظر اکثر صفات کمی و کیفی نشان داد. تجزیه رگرسیون نشان داد که در گندم‌های نان بومی صفاتی مانند تعداد دانه در سنبله و عملکرد بیولوژیکی اثر مثبت ومعنی‌داری بر عملکرد دانه داشته و سهم قابل توجهی از تغییرات عملکرد را تببین می‌کنند. دسته‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس تجزیه کلاستر به روش UPGMA ژنوتیپ‌ها را در هشت گروه قرار داد. با توجه به نتایج به دست آمده 22 ژنوتیپ ‌که نسبت به ژنوتیپ‌های دیگر عملکرد دانه بیشتر و برخی خصوصیات زراعی مناسب‌تر داشتند انتخاب شدند. نتایج این تحقیق نشان داد مواد ژنتیکی موجود در این کلکسیون‌ منابع ارزشمندی هستند که علاوه بر داشتن صفات جدید، تنوع سرشاری را برای به‌نژادگران به منظور اصلاح و تولید ارقام گندم فراهم می‌آورند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Genetic Variability for Agronomy Traits in Bread Wheat Genotype Collection of Iran

نویسندگان [English]

  • M. Aghaee Sarbarze
  • A. Amini2
چکیده [English]

One hundred and twelve local bread wheat genotypes available in the wheat collection of Cereal Research Department, Seed and Plant Improvement Institute (SPII) were evaluated in a non-replicated experiment in research farm of SPII, Karaj, Iran in 2009-2010 cropping season. The genotypes were compared with two bread wheat check cultivars Pishgam and Pishtaz. Each genotype was planted in two rows of one meter long. The checks were repeated between the rows of every 20 genotypes. Descriptive analysis of data showed presence of a vast genetic variability among the genotypes for the quantitative and qualitative traits. Stepwise regression analysis showed that seed number per spike and biological yield had positive and significant effects on yield and remained in the final model with adj.R2~70%. Cluster analysis using UPGMA method grouped the bread wheat genotypes in eight groups. Based on field evaluations and data analysis, 22 genotypes were selected for further evaluation in succeeding years.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bread wheat
  • local genotypes
  • Genetic variability
  • quantitative and qualitative traits
نهال و بذر
دوره 27، شماره 4
آذر 1390
صفحه 581-599

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار