تجزیه ژنتیکی تحمل به خشکی در لوبیا سفید

نویسندگان

چکیده

  به منظور مطالعه نحوه کنترل ژنتیکی، تعیین ترکیب‌پذیری عمومی( GCA ) و خصوصی( SCA ) عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های لوبیا سفید با استفاده از تجزیه دی‌آلل، مدل 2 روش 2 گریفینگ، ده هیبرید به همراه والدین (جمعاً 15 تیمار) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی در ایستگاه ملی تحقیقات لوبیا در خمین در سال 1384 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس در هر دو شرایط نشان داد که بین ژنوتیپ‌ها در اکثر صفات تفاوت معنی‌دار وجود دارد. بر اساس تجزیه اثر ژنوتیپ به اثرهای GCA و SCA در شرایط آبیاری مطلوب، هر دو واریانس GCA و SCA برای صفات تعداد غلاف در بوته، دانه در بوته و عملکرد معنی‌دار بودند و برای تعداد دانه در غلاف فقط GCA معنی دار بود که نشان می‌داد در شرایط آبیاری مطلوب واریانس افزایشی و غالبیت هر دو در مورد این صفات اهمیت دارند. در شرایط تنش خشکی GCA و SCA برای تعداد غلاف در بوته و عملکرد معنی‌دار بود. در شرایط آبیاری مطلوب والد KS41107 و در شرایط تنش خشکی والد دهقان دارای بیشترین ترکیب‌پذیری عمومی مثبت برای عملکرد و اجزای آن بودند، بنابراین می‌توان از این والدین در برنامه‌های به‌نژادی بهره گرفت. بررسی پارامترهای ژنتیکی نشان داد که برای صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد در شرایط آبیاری مطلوب اثر غالبیت در کنترل این صفات اهمیت بیشتری نسبت به اثر افزایشی دارد. میانگین درجه غالبیت برای کلیه صفات به جز وزن صددانه در شرایط تنش خشکی بیشتر از یک برآورد شد که بیانگر وجود حالت فوق غالبیت برای این صفات است.   

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genetic Analysis of Drought Tolerance in White Bean

نویسندگان [English]

  • B. Assady
  • M. R. Bihamta
  • H. R. Dorri
چکیده [English]

A study was conducted to determine genetic control, GCA and SCA for yield and yield components in white bean (Phaseolus vulgaris L.). Five parents and 10 F1 hybrids were evaluated by diallel analysis using Griffing model 2 of method 2. The experiment was carried out in a randomized complete block design with three replications conducted in normal and water stress conditions in the Khompin National Bean Research Station in 2005. The results of analysis of variance under two conditions showed significant differences among all genotypes for most of the traits. GCA and SCA in the normal condition were significant for pods/plant, seeds/plant and seed yield. GCA for seed/pod was also significant. Therefore, additive and non additive effects were important in controlling these traits. In the water stress condition, GCA and SCA were significant for pods/plant and seed yield. The highest positive value of GCA in normal condition for yield and yield components was related to parent genotype KS 41107 and in water stress condition to the other parent cultivar Dehghan. Therefore, these parents could be used in breeding programs. Estimating of genetic parameters by Hayman method showed that dominance effect was more important than the additive effects for pods/plant, seed/plant and seed yield in the normal condition. Average degree of dominance for all traits was more than 1 except for 100 seed weight. Therefore, for these traits over dominance effect was identified.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • White bean
  • Phaseolus vulgaris. L
  • Water stress
  • GCA
  • SCA
  • gene effects