ارزیابی مقاومت نسبی ژنوتیپ‌های گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) به بیماری بوته‌میری فوزاریومی در استان اصفهان

نویسندگان

چکیده

  بوته‌های آلوده به بیماری بوته‌میری از مزارع گلرنگ در استان اصفهان جمع‌آوری و از آن‌ها شش جدایه قارچ Fusarium solani جداسازی و بیماری‌زایی آن‌‌ها در گلخانه اثبات شد. بیست و یک ژنوتیپ گلرنگ به منظور بررسی واکنش آن‌ها به بیماری بوته‌میری در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. آلودگی مصنوعی در آزمایشگاه با قرار دادن بذرهای جوانه زده داخل تشتک پتری حاوی کشت یک هفته‌ای قارچ روی محیط کشت PDA انجام شد . یک هفته بعد از مایه‌زنی طول زخم ایجاد شده روی ریشه اندازه‌گیری شد. آلودگی مصنوعی در گلخانه با قرار دادن دانه‌های گندم حاوی مایه قارچ در کنار طوقه گیاهچه‌های چهار برگی انجام شد. تعداد بوته‌های زنده در دو مرحله، یکی پس از بوته‌میری 50% ژنوتیپ حساس (7 روز پس از مایه‌زنی) و دیگری 45 روز بعد از مایه‌زنی یادداشت‌برداری شد. نتایج آزمایش نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها از نظر واکنش به بیماری در شرایط آزمایشگاه و گلخانه وجود دارد. بین میانگین طول زخم روی ریشه و تعداد بوته‌های زنده در گلخانه همبستگی منفی بالایی وجود داشت ( r= -0.72 ). مقاوم‌ترین ژنوتیپ به بیماری لاین خالص KW11 با میانگین طول زخم 31/9 میلی‌متر در آزمایشگاه و میزان بوته زنده 80% و 8/62% به ترتیب 7 و 45 روز پس از مایه‌زنی بود. رقم کوسه (رقم رایج منطقه) و لاین‌های خالص KW2 و KW3 به ترتیب با میانگین طول زخم 29/13، 72/12 و 13/12 میلی‌متر و میزان بوته زنده 58%، 8/61% و 6/65% پس از 7 روز و 6/25%، 4/28% و 4/28% پس از 45 روز به عنوان ژنوتیپ‌های حساس ارزیابی شدند. در گروه‌ بندی انجام شده با روش LSD ، پس از 7 روز 14 ژنوتیپ بالای 70% و 7 ژنوتیپ بین 30 تا 70% و پس از 45 روز 18 ژنوتیپ بین 30 تا70% و 3 ژنوتیپ کمتر از 30% بوته زنده داشتند .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Relative Resistance of Safflower (Carthamus tintorius L.) Genotypes to Fusarium Root Rot Disease in Isfahan Province

نویسندگان [English]

  • A. Nasehi
  • S. Shafizadeh
  • S. Rezaie
  • R. Shahsavari
چکیده [English]

Infected safflower seedlings were collected from different parts of Isfahan province and reactions of twenty one genotypes of safflower to six isolates were then evaluated in laboratory and greenhouse. A factorial experiment based on complete randomized block with three replications was used. Safflower seeds were germinated in the Lab. and after 48 hours, they were inoculated with one week old culture of F. solani isolates. Seven days after inoculation, lesion length on roots was measured. In greenhouse, safflower seeds were planted in 15 cm pots, five seedlings per each. Autoclaved wheat seeds inoculated with F. solani isolates were applied as inocula after seven days. Percentage of alived seedlings was assessed 7 and 45 days after inoculation. Statistically analyzed data showed significant difference among genotypes in laboratory and greenhouse tests. The results showed a negative correlation between lesion length on root and number of alive seedlings (r= -0.72). The most resistant genotype was pure line KW11 with 9.31 mm lesion length on roots and alive seedlings of 80% and 62.8% after 7 and 45 days, respectively. The most susceptible genotypes were Koseh cultivar and pure lines KW2 and KW3 with 13.29, 12.72 and 12.13 mm lesion length on roots and alive seedlings of 58%, 61.8% and 65.6% after 7 days and 25.6%, 28.4% and 28.4% after 45 days, respectively. Moreover, 7 days after inoculation, 14 genotypes had over 70% and 7 genotypes between 30 and 70% alive seedlings, and 40 days after inoculation, 18 genotypes had between 30 and 70% and only 3 genotypes had less than 30% alive seedlings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Safflower
  • fusarium root rot
  • genotype
  • pure line