ارزیابی تحمل به تریپس (Thrips tabaci Lindeman) در ژنوتیپ پیاز سفید اصلاح شده خمین و چند رقم رایج پیاز ایرانی

نویسندگان

چکیده

  یکی از مهم‌ترین آفات مزارع پیاز در ایران تریپس است که علی‌رغم سمپاشی ‌های متعدد، خسارت‌های قابل توجهی را به این محصول وارد می‌کند. در این تحقیق ژنوتیپ پیاز اصلاح شده سفید خمین به همراه هفت رقم پیاز ایرانی در طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو آزمایش با انجام سمپاشی و بدون انجام سمپاشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اراک در سال‌های82- 1380 از نظر جمعیت و خسارت تریپس مورد ارزیابی قرار گرفتند. مزرعه شاهد نیز به فاصله ده متر از آزمایش اول کاشته شد و به فاصله هر ده روز یک‌بار، با استفاده از سموم شیمیائی رایج به منظور کاهش خسارت تریپس سمپاشی شد. در این تحقیق بالاترین تعداد تریپس در آزمایش بدون سمپاشی در ارقام قرمز آذرشهر، سفید شاهرود و قرمز شاهرود به ترتیب با 6/27 ، 7/25 و 3/25 عدد در هر بوته و کمترین آن در ارقام سفید کردستان و سفید قم به میزان 16 و 8/15 عدد شمارش شد. بیشترین میزان خسارت آفت در رقم قرمز آذرشهر و کمترین آن در ارقام سفید کردستان و سفید قم محاسبه شد. بیشترین میزان عملکرد در آزمایش بدون سمپاشی از ارقام سفید کاشان و سفید قم به میزان 2/79 و 1/75 تن در هکتار و کمترین آن از رقم سفید کردستان به میزان 61 تن در هکتار به دست آمد. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، توده پیاز اصلاح شده سفید خمین در مقایسه با سایر ارقام پیاز رایج در کشور به دلیل داشتن تراکم متوسط جمعیت تریپس، خسارت و پیچیدگی متوسط آفت در برگ و داشتن عملکرد مطلوب به عنوان یک رقم نسبتاً متحمل به تریپس ارزیابی شد.

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Resistance to Thrips (Thrips tabaci Lindeman) in Improved Sefid-e-Khomein Genotype and some other Iranian Onion Cultivars

نویسندگان [English]

  • M. Yousefi
  • A. R. Abbasifar
چکیده [English]

Thrips tabaci is one of the most important pests causing serioues damages on onion s in Iran despite several chemical sprayings. To assess the population density and damage of the thips on onion, Improved Sefid-e-Khomein genotype along with seven other Iranian cultivars of onoin were planted in a RCB design with four replications in two separate experiments (sprayed and non-spray ed ) in Arak for three years (2001-2003). The control field was also planted by ten meters distance and sprayed with current insecticide in order to reduce thrips damages. The highest number of thrips were counted on Ghermez-e-Azarshar, Sefid-e-Shahroud and Ghermez-e-Shahroud cultivars (27.6, 25.7 and 25.3 thrips per plant, respectively) and the lowest on numbers were recorded on Sefid-e-Qom and Sefid-e-Kordestan (16.01 and 15.8, respectively). Amount of damage was highest on Ghermez-e-Azarshahr and the lowest Sefid-e-Kordestan and Sefid-e-Qom cultivars. In non-sprayed plots, the highest yield was recorded for Sefid-e-Kashan and Sefid-e-Qom cultivars (79.2 and 75.1 tha-1, respectively) and the lowest yield for Sefid-e-Kordestan cultivar (61.0 tha-1). Based on the average density of thrips, average damages and curling scores and average yield in sprayed and non-sprayed plots, the Improved Sefid-e-Khomein genotype was found to be tolerant to the thrips.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Onion
  • Thrips tabaci
  • tolerance
  • Damage
  • yield