پاسخ رشد رویشی دانهال‌های جوان پنج رقم بادام به تنش کم‌آبی

نویسندگان

چکیده

  کمبود آب مهم‌ترین عامل محدود‌کننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. در این پژوهش اثر کم آبی بر صفات مختلف رویشی پنج رقم بادام در آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 83-1382 مورد بررسی قرار گرفت. چهار دور آبیاری بر اساس 20، 40، 60 و 80 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A ، به عنوان کرت اصلی و دانهال‌های پنج رقم بادام مامایی، ربیع، سفید، شاهرود 12 و شاهرود 21 به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. بذر این ارقام در پاییز در کیسه‌های پلاستیکی کاشته و در شرایط طبیعی جوانه زدند. حدود دو ماه بعد از سبز شدن، دانهال‌های یکنواخت از نظر قطر ساقه و ارتفاع انتخاب شدند و در گلدان‌های پلاستیکی به قطر30 و ارتفاع 40 سانتی‌متر برای مدت 120 روز تحت تاثیر دوره‌های مختلف آبیاری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش دور آبیاری، صفات رویشی نظیر ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد میانگره، تعداد شاخه‌های فرعی، سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی و ریشه کاهش معنی‌داری داشتند، ولی طول میانگره و نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه کاهش معنی‌داری نشان ندادند. دانهال‌ها از نظر ارتفاع، قطر ساقه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، سطح برگ، تعداد میانگره و وزن خشک اندام هوایی به ریشه تفاوت معنی‌داری داشتند، به طوری که با افزایش دور آبیاری، وزن خشک اندام هوایی به ترتیب در ارقام شاهرود12، ربیع، سفید، مامایی و شاهرود 21 کاهش یافت. با افزایش دور آبیاری، میزان نیتروژن و پتاسیم برگ و نیتروژن ریشه افزایش معنی‌داری را نشان دادند. به طور کلی با افزایش دور آبیاری، رشد رویشی به ترتیب در دانهال‌های ارقام شاهرود 21، مامایی، سفید، ربیع و شاهرود 12، کاهش بیشتری نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Vegetative Growth Response of Young Seedlings of Five Almond Cultivars to Water Deficit

نویسندگان [English]

  • S. A. Mousavi
  • M. Tatari
  • A. Mehnatkesh
  • B. Haghighati
چکیده [English]

 Water deficit is the most important restrictive factor agricultural productions in arid and semi arid zones. To study the effects of water deficit on vegetative growth of five almond cultivars, an experiment was conducted in 2003-04 growing season, using a split plot based on completely randomized block design. Four irrigation regimes based on 20, 40, 60 and 80 mm evaporation from surface of class A pan were considered as main plots and seedling of five almond cultivars Mamaei, Rabie, Sefid, Shahroud 12 and Shahroud 21 as sub plots. Seeds of these cultivars were sown in nylon bags during autum to receive enough natural chilling. Two month after germination and growth, the seedlings with uniform stem diameter and plant height were selected and planted in plastic pots (30Ã-40 cm) and were treated with different irrigation periods for 120 days. The results showed that increasing irrigation period had significant effect on reduction of plant height, stem diameter, number of internodes, branches, leaf area and shoot and root dry weight, but internodes length and shoot to root dry weight ratio were not significantly decreased. Seedlings had significant differences in plant height, stem diameter, shoot and root dry weight, leaf area, number of internodes and shoot to root dry weight ratio. With increasing irrigation period shoot dry weight decreased in Shahroud 12, rabbie, Sefid, Mamaei and Shahroud 21 cultivars respectively. The amount of leaf nitrogen and potassium and root nitrogen was increased with water deficit. According to the results, with increasing of irrigation period, vegetative traits decreas in seedlings of Shahrood 21, Mamaei, Sefid, Rabie and Shahrood 12 cultivars, respectively.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Almond (Prunus dulcis)
  • Seedling
  • Irrigation
  • tolerance
  • drought
  • Vegetative traits