وضعیت بیماری زایی Puccinia striiformis و عکس العمل ارقام اصلاح شده و رگه های پیشرفته گندم نسبت به زنگ زرد در استان های شمالی ایران

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی تغییرات ژنتیک بیماری زایی در عامل بیماری زنگ زرد در استان های شمالی، شمال شرق و شمال غرب کشور، ژنوتیپ های شناخته شده مقاومت به زنگ زرد شامل منابع ژنی ژن های مقاومت گیاهچه ای، ژن های مقاومت در مرحله گیاه کامل و منابع ژنی مقاومت پایدار در مناطق نیشابور، طرق و جلگه رخ از استان خراسان؛ کلاله، آق قلا و گرگان از استان گلستان؛ اولتان، جعفرآباد، آلاروق از استان اردبیل؛ قراخیل از استان مازندران مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که در مناطق نیشابور، طرق و جلگه رخ برای Yr1؛ در مناطق نیشابور، طرق، جلگه رخ، کلاله، اولتان، جعفرآباد، آلاروق و قراخیل برای Yr2؛ در منطقه نیشابور برای Yr3؛ در همه مناطق به استثنا منطقه آق قلا برای Yr6؛ در همه مناطق برای Yr7؛ در مناطق جلگه رخ، کلاله، اولتان، جعفرآباد، و آلاروق برای Yr8؛ در همه مناطق برای Yr9؛ در مناطق طرق و گرگان برای Yr11؛ در مناطق طرق، گرگان و اولتان برای Yr12 (ژن های Y11 و Y12 فقط در مناطق طرق، گرگان و اولتان ارزیابی شده اند)؛ در منطقه آلاروق برای Yr13؛ به استثنا مناطق کلاله، آق قلا و اولتان در سایر مناطق برای Yr17؛ به استثا مناطق طرق و آق قلا در سایر مناطق برای Yr18؛ در همه مناطق برای Yr22، Y23 و Yr25؛ در همه مناطق برای YrA؛ در مناطق کلاله، جعفرآباد و آلاروق برای YrSu و در مناطق نیشابور، طرق، جلگه رخ، گرگان، جعفرآباد و آلاروق برای ژن های نام گذاری نشده A1 و A2 پرآزاری (Virulence) مشاهده گردید، ژن Yr27(YrSK) فقط در مناطق طرق، گرگان و اولتان ارزیابی گردید که در منطقه طرق برای این ژن پرآزاری دیده شد. برای ژن های Yr4، Yr5، Yr10، Yr14، Yr15، Yr16، Yr24، YrSD،YrCV وYrSp در هیچیک از مناطق پرآزاری مشاهده نگردید. این ژن ها به عنوان منابع مقاومت ژنی موثر (Effective) برای استفاده در کنار ژن های مسئول مقاومت موثر در مرحله گیاه کامل معرفی می گردند. در این مناطق ارقام قدیمی (معرفی شده قبل از همه گیری زنگ زرد در سال 1372) حساس بودند و از ارقام جدید تجن در منطقه طرق؛ مهدوی در مناطق نیشابور، طرق، جلگه رخ، کلاله و آق قلا؛ الموت و زرین در منطقه طرق؛ الوند در مناطق نیشابور، طرق، جلگه رخ، کلاله، گرگان و آلاروق؛ داراب 2 در نیشابور؛ کویر در مناطق نیشابور، طرق جلگه رخ، کلاله و گرگان؛ چمران در مناطق نیشابور و جلگه رخ حساس بودند. از رگه های پیشرفته C-73-5 در منطقه آلاروق؛ M-75-10 در منطقه جلگه رخ؛ M-75-19 در منطقه کلاله؛ N-75-5 در مناطق طرق، کلاله، گرگان، جعفرآباد، آلاروق و قراخیل؛ S-74-20 در منطقه آلاروق حساس بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Pathogenicity Of Puccinia Striiformis, And Reactions Of Improved Cultivars And Advanced Lines Of Wheat To Yellow Rust In Northern Provinces Of Iran

نویسندگان [English]

  • K. Nazari
  • M. Torabi
  • M.A. Dehghan
  • R. Aghnoum
  • M.S. Ahmadian-Moghadam
  • A. Falah Hossein
چکیده [English]

In order to investigate pathogenic variation in population of the causal agent of yellow rust, and evaluate resistance of wheat cultivars and advanced lines released before and after 1992, the year of epidemic of yellow rust in Iran, known genotypes for resistance to yellow rust, including yellow rust differential cultivars, yellow rust near isogenic lines, some sources for adult-plant resistance genes, and genotypes carrying factors for durable resistance, were evaluated in Northern, Northeast and West provinces of Iran. According to the results obtained, virulence factors for Yr1 were present in Neishabour, Torogh, and Jolgehh Rokh in Khorasan province (Northeast) for Yr2 in Neishabour, Torogh, and Jolgeh Rokh (Northeast), Kalaleh and Gharakhill (North) Ultan, Jafarabad, and Alagrogh (Northwest) for Yr3 in Neishabour for/Yr6, Yr7, and Yr9 in all regions for Yr8 in Jolgeh Rokh, Kalaleh, Ultan, Jafarabad, and Alarogh for Yrll in Torogh and Gorgan for Yr12 in Torogh, Gorgan, and Ultan for Yr18 in all regions except Agh Ghala and Torogh for Yr22, Yr23, Yr25, and YrA in all regions for YrSu in Lalaleh, lafarabad, and Alarogh for undesignated resistance genes present in Nugains cultivar (YrA1 and YrA2) in Neishabour, Torogh, Jolgeh Rokh, Gorgan, Jafarabad, and Alarogh for Yr27 (YrSK) in Torogh. For genes Yr4, Yr5, Yr10, Yr14, Yr15, Yr24, YrSD, YrCV, and YrSP virulence factors were not observed so far, thus these genes are recommended as effective genes, which can be used as resistance sources for use in breeding programs. All Iranian old wheat varieties, which had been released before 1992, were highly susceptible in all nurseries and among newly released varieties, Tajan was susceptible in Torogh Mahdavi in Neishabour Alamout and Zarrin in Torogh Alvand in Neishabour Chamran in Neishabour and Jolgeh Rokh. Wheat advanced lines C-73-5 and 8-75-20 were susceptible in Alarogh, M-75-10 in Jolgeh Rokh, M-75-19 in Kalaleh, and N-75-5 in Torogh.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • yellow rust
  • pathogenicity
  • virulence
  • avriulence
  • resistance
نهال و بذر
دوره 16، شماره 4
آذر 1379
صفحه 393-424

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار