نویسندگان
چکیده
به منظور تعیین فاکتورهای بیماریزائی (Virulence Factors) جدایه های قارچ Pucciinia graminis f.sp. tritici روی گندم در ایران، طی سال زراعی 76-1375 تعدادی نمونه آلوده گندم از مناطق مختلف کشور جمع آوری و به گلخانه منتقل گردید. پس از خالص سازی و تکثیر، جدایه های به دست آمده در گلخانه روی 44 لاین متمایز کننده حامل تک ژن های مقاومت Sr5, 6, 7a, 7b, 8a, 8b, 9a, 9b, 9d, 9e, 9f, 9g, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26+9g, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 34, 35, 36, 37, 38, Tt3+10, Dp2, Gt, Pl, Wld, مایه زنی و از تیپ آلودگی هر یک با روش رولفز (Roelfs, 1984) یاداشت برداری شد. همزمان به منظور ارزیابی مقاومت گیاهچه ای ارقام و لاین های پیشرفته گندم، تعداد 20 ژنوتیپ پیشرفته گندم نیز مایه زنی و تیپ آلودگی هر یک تعیین گردید. با مایه زنی جدایه های مختلف روی لاین های حامل تک ژن های مقاومت، 20 پاتوتیپ با فرمول بیماریزا / غیر بیماریزای متفاوت برای اولین بار در ایران شناسایی و معرفی گردید. کلیه جدایه ها روی ژن های مقاومت Sr9a, 9d, 9g, 11, 12, 14, 17, 19, 20, 21, 34 بیماریزا بودند. ولی هیچ کدام از آن ها روی ژن مقاومت Sr27 بیماریزا نبود. جدایه جمع آوری شده از خرم آباد با آلوده کردن بیشترین تعداد ژن مقاومت (37 ژن) به عنوان قوی ترین پاتوتیپ و جدایه هایی از اهواز و بوشهر با آلوده کردن 22 ژن مقاومت، ضعیف ترین پاتوتیپ ها شناخته شدند. ارقام و لاین های پیشرفته گندم نیز بر اساس تیپ های آلودگی به دست آمده به سه گروه تقسیم شدند. در گروه مقاوم ارقام و لاین های اترک، آتیلا، Vee/Nac، N-75-2، N-75-4، S-75-14، S-75-19، S-75-4، S-75-16،S-75-5 وS-75-2 قرار گرفتند. گروه حساس نیز شامل لاین های N-75-3،S-75-3 و رقم شاهد (بولانی) بود. سایر ارقام و لاین ها شامل تجن، پاستور، "s" Ton، N-75-5، N-75-8، S-75-17 و S-75-7 نیز عکس العمل های متفاوتی داشته و در گروه سوم جای گرفتند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Virulence Factors Of Stem Rust And Responses Of Some Advanced Wheat Genotypes To Isolates Of The Pathogen At Seedling Stage
نویسندگان [English]
-
M. Nasrollahi
-
M. Torabi
-
E. Mohammadi Goltappeh
چکیده [English]
To determine virulence factors in the population of stem rust, several wheat leaf samples infected with Puccinia graminis f.sp. tritici were collected from different areas of Iran during 1996-1997. After purification and spore multiplication, Avirulence/Virulence formula of each isolate was determined in the greenhouse by inoculating them on 44 stem rust near isogenic lines. In another experiment, 20 wheat genotypes were also inoculated by spores of different isolates to evaluate their resistance to each isolate. Twenty different pathotypes were identified in the present study. All isolates were virulent on genes Sr9a, 9d, 9g, 11, 12, 14, 17, 19, 20, 21, 34, while gene Sr27 was resistant to all isolates. Isolate collected from Khorramabad, being virulent on 37 genes, and two isolates from Ahwaz and Busher, being virulent on 22 genes, were the most and the least aggressive isolates, respectively. Wheat genotypes, were classified into 3 groups based on their infection types. Group 1, including Atrak, Attila, Vee/Nac, N-75-2, N-75-4, S-75-14, S-75-19, S-75-4, S-75-16. S-75-2 and S-75-5 were resistant to all or majority of the isolates, group2, including lines N-75-3 , S-75-3 and Bolani (susceptible cheek) were susceptible to all or majority of the isolates, and group 3 which had different infection types to different isolates.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Wheat
-
Stem rust
-
virulence
-
pathotype
-
resistence genes
)