بررسی قابلیت کاربرد آزمون فرسودگی کنترل شده بذر برای ارزیابی رابطه بنیه بذر و رویش مزرعه ای سه رقم کلزا (.Brassica napus L)

نویسندگان

چکیده

از مزرعه سه رقم کلزا SLMO46، Orient و زرفام (Regent x Cobra) نمونه بذر با رطوبت های 35، 25 و 15 درصد برداشته شد و در آزمایشگاه در تیمارهای مختلف دما و مدت، شامل دماهای 45، 40 و 50 درجه سانتی گراد به مدت 12، 24 و 48 ساعت فرسوده شدند. با اندازه گیری و ارزیابی معیارهای مختلف کیفیت بذر مشخص شد که به جز ضریب سرعت جوانه زنی سایر ویژگی ها تحت تاثیر تیمارهای فرسودگی قرار گرفتند. بذر رقم Orient در دمای 50 درجه سانتی گراد به مدت 48 ساعت دارای کمترین قوه نامیه، بنیه گیاهچه و ویژگی های مرتبط بود. بذرهای متاثر از تیمارهای فرسودگی در مزرعه نیز، کاشته شدند و سرعت و شاخص ظهور گیاهچه، ارتفاع گیاهچه، وزن تر و خشک گیاهچه و شاخص بنیه گیاهچه تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها مشخص کرد که تنها وزن تر و شاخص بنیه گیاهچه در مزرعه تحت تاثیر اثر سال قرار نگرفتند و اثر متقابل رقم، دما و مدت فرسوده کردن بذر برای همگی ویژگی های بررسی شده معنی دار بود. بذرهای رقم Orient که تحت تاثیر دمای 50 درجه سانتی گراد به مدت 48 ساعت فرسوده شده بودند دارای پایین ترین سرعت و شاخص ظهور گیاهچه در مزرعه بودند. بررسی همبستگی ویژگی های تعیین شده در مزرعه و آزمایشگاه نشان داد که به جز وزن تر گیاهچه سایر ویژگی های مزرعه با درصد جوانه زنی نهایی و دیگر ویژگی های آزمایشگاهی همبستگی داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش مشخص شد که کاربرد این روش از قابلیت مناسبی برای ارزیابی کیفیت بذر و برآورد میزان ظهور گیاهچه و استقرار بوته در مزرعه ارقام مورد بررسی کلزا دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on Applicability of Controlled Deterioration Vigour Test for Evaluation of Seed Vigour and Field Performance Relationship of Three Oil-seed Rape (Brassica napus L.) Cultivars

نویسندگان [English]

  • A. Hamidi
  • D. Roodi
  • V. Asgari
  • S. Hajilooi
چکیده [English]

Seed samples of three oil-seed rape cultivars SLMO46, Orient and Zarfam (Regent×Cobra) with 35, 25 and 15% moisture contents were provided from seed production fields. Cortrolled deterioration test was conducted in laboratory by maintaining seeds at 40, 45 and 50°C for durations of 12, 24 and 48 hours. Analysis of data on different seed quality assessment parameters showed that except coefficient of velocity of germination, other traits were affected by deterioration treatments. Seeds of cultivar Orient had the lowest viability, seedling vigour and other related traits at 50°C for 48 hours treatment. The dioriorated seed were sown in field and some characteristics such as seedling emergence speed, field emergence index, seedling height, seedling fresh and dry weight and seedling vigour index were assessed. Analysis of data showed that only seedling fresh weight and seedling vigour index were not affected by the effect of year. Interaction effects of cultivar, temperature and duration of seed deterioration were significant for all measured characters. Seeds of Orient cultivar deteriorated at 50°C for 48 hours had the lowest field emergence speed and field emergence index. Study of correlation between different traits assessed in laboratory and field indicated that except seedling fresh weight, other field traits correlated to the final germination percent and other laboratory traits. The results of the present study revealed that application of controlled deterioration test has the potential to evaluate seed quality and seedling emergence and establishment of oil-seed cultivars in field

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil-seed rape
  • viability
  • Vigour
  • Seedling emergence
  • Field establishment