بررسی عملکرد پنبه و اجزای آن در دو روش آبیاری قطره ای و شیاری

نویسندگان

چکیده

آبیاری قطره ای که در زراعت گیاهان ردیفی کاربرد دارد ضمن کاهش مصرف آب شرایط محیطی و رطوبتی ناحیه ریشه را تغییر داده و سبب افزایش بهره وری آب می شود. بدین منظور تحقیقی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان، ایستگاه تحقیقات پنبه کاشمر در سال های 1381 و 1382 به مدت دو سال انجام شد و در آن دو روش آبیاری شیاری و قطره ای مورد مقایسه قرار گرفت. این پژوهش در قالب اسپلیت پلات در پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورهای اصلی مورد مطالعه مقادیر آب مصرفی در سه سطح 50, 75 و 100 درصد نیاز آبی و فاکتور فرعی، روش آبیاری شیاری و قطره ای (تیپ) بودند. نتایج نشان داد که میزان عملکرد در سال اول آزمایش در تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری نداشت و در مقایسه میانگین ها به روش دانکن نیز همه آن ها در یک گروه قرار گرفتند، اما در سال دوم آزمایش میانگین عملکرد در تیمار روش آبیاری معنی دار شد. در مقایسه دو روش آبیاری، بیشترین مقدار عملکرد مربوط به تیمار روش شیاری 3755.8 کیلوگرم در هکتار و در روش تیپ 2821.2 کیلوگرم در هکتار بود، که 16 درصد کاهش داشت. کارایی مصرف آب در روش قطره ای به میزان 61 درصد نسبت به روش شیاری افزایش یافت. اجزای عملکرد شامل تعداد بوته در مترمربع، تعداد قوزه در بوته، وزن قوزه و تعداد شاخه در دو روش آبیاری با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند. از نظر مقادیر مختلف آب در تیمارهای مختلف نتایج نشان دادکه میزان آب مصرف شده در روش آبیاری قطره ای (میانگین سه سطح مقدار آب آبیاری) 7002.38 متر مکعب در هکتار و در روش آبیاری شیاری (میانگین سه سطح مقدارآب) 14111.8 مترمکعب در هکتار بود که نشان می دهد در روش قطره ای میزان آب مصرف شده 50.4 درصد نسبت به روش شیاری کمتر بود. بیشترین کارایی مصرف آب آبیاری در روش تیپ 0.34 و کمترین آن در روش شیاری 0.21 کیلوگرم در مترمکعب به دست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on Yield and Yield Components of Cotton in Drip and Furrow Irrigation Methods

نویسندگان [English]

  • H. Afshar
  • H. R. Mehrabadi
چکیده [English]

Drip irrigation that is applicable in row crops leads to decrease in water use, changes the environmental and humidity conditions of root and increases water productivity. In order to compare drip and furrow irrigation methods, a research was conducted in Agricultural and Natural Resources Research Center of Khorasan for two years
(2002-2003). Statistical design was split plot adopting complete randomized block with three replications. Main plots were amount of irrigation water, 50, 75 and 100 percent of crop water requirement, and sub plots were irrigation methods drip (tape) irrigation and furrow irrigation. The results, showed that crop yield was not significantly different in any of the treatments in the first year, but it was significantly different in irrigation methods in the second year. Yield in drio irrigation (2821.2 kgha-1) was 16% less than that in furrow irrigation (3755.8 kgha-1), but water use efficiency in drip irrigation was 61% more in furrow irrigation method. Yield components such as number of plants per square meter, number of bolls per plant, weight of boll and number of branches were not significantly different in two irrigation methods. Total water used (mean of 3 irrigation water) in drip and furrow irrigation methods were 7002.38, 11464.9 cubic meter per hectare, respectively. It was concluded that irrigation water in drip irrigation was 50.4 percent less than that in furrow irrigation. The most and the least water use efficiency were 0.34 kgm-3 in drip and 0.21 kgm-3 in furrow irrigation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cotton
  • Drip irrigation
  • yield
  • Water use efficiency