استفاده از روش امی (AMMI) برای تخمین اثر متقابل ژنوتیپ

نویسندگان

چکیده

برآورد اثر متقابل ژنوتیپ ´ محیط برای اصلاح کنندگان گیاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روش امی تلفیقی از دو روش ANOVA و PCA است که هم اثر جمع پذیر و هم اثر ضرب پذیر را محاسبه می کند. به منظور برآورد اثر متقابل ژنوتیپ ´ محیط با استفاده از روش AMMI، تعداد نه هیبرید زودرس ذرت جدید به دست آمده از آزمایش های نیمه نهایی به همراه هیبرید شاهد سینگل کراس 301 در هفت منطقه از ایران و به مدت دو سال (1382-1381) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی یا چهار تکرار کاشته شدند. نتایج نشان داد چهار مولفه اصلی اول اثر متقابل در سطح احتمال 1% و مولفه اصلی پنجم در سطح احتمال 5% معنی دار بودند، اولین مولفه اصلی %25.2 و چهار مولفه اصلی باقیمانده %65.1 از مجموع مربعات اثر متقابل ژنوتیپ ´ محیط را توجیه کردند. چهار پارامتر ASV, AMGE4, SIPC4 و EV4 برای تعیین پایداری هیبریدهای ذرت محاسبه شدند. همبستگی مثبت و بالایی بین پارامتر ASV و اکووالانس ریک (r=0.76) و آماره ناپایداری S2 هان (r=0.67) مشاهده شد. همچنین پارامترهای SIPC4, ASV و EV4 مدل امی با یکدیگر همبستگی نشان ندادند. بالاترین عملکرد دانه به ترتیب با میانگین 9705 و 9272 کیلوگرم در هکتار به هیبریدهای شماره (K1263/1´KE8212/12) 8 شماره (S61´K2882/1) 2 تعلق داشت. بر اساس پارامتر ASV هیبرید شماره 8 با داشتن کمترین مقدار اثر متقابل (274/260) و بیشترین میانگین عملکرد (9705 کیلوگرم در هکتار) به عنوان پایدارترین هیبرید انتخاب شد و هیبرید شماره (K1263/1´K33) 3 با دارا بودن بیشترین اثر متقابل (58/1899)، به عنوان ناپایدارترین هیبرید شناخته شد. نتایج پارامترهای SIPC4, AMGE4 و EV4 در برخی موارد تقریبا مشابه با پارامتر ASV بود. با توجه به نتایج حاصل برای تعیین پایداری، هیبرید شماره 8 به عنوان پایدارترین هیبرید انتخاب شد و از بین پارامترهای مدل امی، پارامتر ASV با توجه به صحت نتایج مربوط به آن به عنوان بهترین پارامتر پایداری تعیین شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Use of AMMI Method for Estimating Genotype- Environment Interaction in Early Maturing Corn Hybrids

نویسندگان [English]

  • R. Karimizadeh
  • H. i Dehghan
  • Z. Dehghanpour
چکیده [English]

Estimation of genotype environment (GE) interaction is very important for plant breeders. The additive main effects and multiplicative interaction (AMMI) model is the combination of the analysis of variance (ANOVA) and principal components analysis (PCA) which calculates both additive and multiplicative effects. To estimate GE interaction by AMMI model, ten corn hybrids including nine hybrids that were the best hybrids in yield trials, and KSC301 were evaluated for two years in seven locations of Iran in a randomized complete block design with four replications. Results showed that the first four IPCAs and the fifth IPCA were significant at 1% and 5% probability levels, respectively. The first IPCA displayed 25.2% of GE interaction sum of squares and the other IPCAs 65.1% of GE interaction sum of squares. Four parameters including SIPC4, AMGE4, ASV and EV4 were calculated for stability determination of corn hybrids. ASV parameter showed positive and highly significant correlation with Wricke ecovalence (r = 0.76) and Huehn's S2 nonparametric statistics (r = 0.67). EV4, SIPC4 and ASV parameters had no correlation with each others. The highest grain yield belonged to hybrids No. 8 and No. 2 with 9705 and 9272 kgha-1 respectively. According to ASV parameter, hybrid No. 8 was determined as a stable hybrid with minimum interaction (260.274) and maximum grain yield (9705 kgha-1) and hybrid No. 3 with minimum interation (1899.58) was determined as unstable hybrid. According to obtained results for stability determination, hybrid No. 8 was selected as the most stable hybrid and ASV parameter was selected as the best stability parameter regarding its accurate results in comparison to the other AMMI parameters

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corn
  • G E interaction
  • Early maturity hybrids
  • AMMI model
  • noise