قابلیت ترکیب عمومی و اثرات ژنی در لاین های جدید بازگردان باروری در آفتابگردان

نویسنده

چکیده

درسال های اخیر در بخش تحقیقات دانه های روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر از طریق خویش آمیزی (selfing) دو رگ های وارداتی،تعداد زیادی لاین بازگردان بارورری جهت استفاده در تولید دو رگ های آفتابگردان ایجاد شده‌اند.در سال 1377 تعداد 24 لاین بازگردان باروری که مقاومت آن ها به بیماری پلاسموپارا نیز مشخص گردیده بود، با 3 لاین نر عقیم سیتوپلاسمی به عنوان تستر تلاقی داده شدند. در سال 1378 برای مطالعه قابلیت ترکیب این لاین ها،دو رگ های حاصل از تلاقی لاین های CMS در قالب طرح تلاقی فاکتوریل یا طرح II کامستاک و رابینسون (در چهار آزمایش)تجزیه شد.نتایج حاصل نشان داد که بازگردان های باروری R-103،R-217، R- 82،R-45،R-55،R-87،R-231،R-256،R-43 و R-72 برای عملکرد دانه و بازگردان های باروری R-45،R-87، R-46،R-256 و R-43 برای درصد روغن دارای قابلیت ترکیب بالایی بودند که در سال های آینده با تلاقی با لاین های نر عقیم جدید درتولید دورگ های پر محصول و پر روغن ازآن ها میتوان استفاده نمود.بررسی اثرات ژنی برای صفات ارتفاع بوته، طول دوره رویش، قطر طبق،وزن هزار دانه و عملکرد دانه نشان دهنده اثرات افزایشی و غیر افزایشی (اثرات غالبیت و اپیستازی) بود در صورتی که برای میزان روغن فقط اثر افزایشی معنی دار بود.وجود اثر غیر افزایشی برای عملکرد دانه استفاده از روش تهیه ارقام دورگ در اصلاح آفتابگردان را تایید می کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

General Combining Ability And Gene Effects Of Sunflower New Restorer Lines

نویسنده [English]

  • E. Farrokhi
چکیده [English]

At the recent years, many sunflower restorer lines (Rf-lines) have been derived from exotic sunflower hybrids in Seed and Plant Improvement Institute at Karaj. Twenty four of these new Rf-lines (Resistant to Plasmopara halstedii), were crossed with three testers at the Oilseed Crops Research Department. Sixty hybrid combinations were evaluated in replicated field trials to estimate the general combining ability (GCA), and the gene effects. Analysis of the general combining ability for the grain yield and seed oil content showed that R-43, R-72, R-82, R-217, R-231, R-256, R-103, R-87, R-55 and R-45 for grain yield and R-43, R-256, R-46, R-87 and R-45 for oil seed content had high GCA values. Evaluation of gene effects indicated the involvement of additive and nonadditive effects for plant height, growth duration, head diameter, 1000 seed weight, grain yield and merely additive effect for seed oil content.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sunflower
  • general combining ability (GCA)
  • gene effects
  • restorer