بررسی نقش برخی عوامل موثر در همه گیری بیماری سفیدک پودری گندم در استان مازندران

نویسندگان

چکیده

به دنبال همه گیری بیماری سفیدک پودری گندم در بعضی از استان های کشور به ویژه در استان مازندران،برخی از عوامل موثر در توسعه بیماری فوق مانند تابستان گذرانی و زمستان گذرانی بیمارگر، دامنه میزبانی و رابطه شدت بیماری با عوامل جوی‌(درجه حرارت، درصد رطوبت نسبی، میزان بارندگی و ساعات آفتابی) در طی سه سال زراعی 1378-1375 مورد بررسی قرار گرفت.این بررسی در ایستگاه های تحقیقاتی قراخیل، بایع کلا، فیروز کنده، دشت ناز و سراج محله استان مازندران با کاشت ارقام رایج شامل اترک، میلان، تجن، فلات، هیرمند و رسول انجام شد .برای بررسی اثر عوامل آب و هوایی روی شدت بیماری سفیدک پودری بر روی ارقام مختلف گندم، از روش رگرسیون خطی قدم به قدم (step wise regression) استفاده شد. در هر سه سال بررسی، شدت آلودگی رقم گندم تجن و نیز کلیه ارقام گندم مورد آزمایش با میانگین درجه حرارت رابطه خطی و معنی دار داشت،بدین معنی که با افزایش درجه حرارت شدت بیماری افزایش یافته و در اواسط اردیبهشت ماه به اوج خود می رسد. در بررسی میانگین سه ساله شدت آلودگی و رابطه آن با عوامل آب و هوایی علاوه بر درجه حرارت هفتگی، رطوبت نسبی نیز تاثیرگذار بود. بررسی تابستان گذرانی و زمستان گذرانی قارچ بیمارگر مشخص نمود که کلیستوتسیوم های قارچ در تیر و مرداد ماه بالغ شده و داخل آن ها آسک و آسکسپور تشکیل می شود ولی در اواخر شهریورماه کلیستوتسیوم ها خالی بودند.این موضوع نشان دهنده آزاد شدن آسکسپورها و انتشار آن ها بوده و می توان گفت که علاوه بر کنیدی و میسلیوم،این اسپورها نیز در اشاعه بیماری نقش دارند.در بررسی دامنه میزبانی قارچ بیمارگر، علایم بیماری روی علف های هرز گرامینه شامل اژیلوپس،فالاریس و چچم مشاهده و اثبات بیماریزایی شد.این اولین گزارش بیماری سفیدک پودری گندم از روی چچم واژیلوپس در استان مازندارن می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study On The Role Of Some Factors Affecting The Epidemics Of Wheat Powdery Mildew In Mazandaran Province

نویسندگان [English]

  • M. Behrouzian
  • A. Foroutan
چکیده [English]

Powdery mildew caused by Blumeria gamines f. sp. tritici (Erysiphe gamines f. sp. trifici) has become one of the most widespread and important diseases of wheat in several provinces of Iran including Mazandaran. The impact of environmental (temperature, relative humidity, rainfall and number of sunny days) on the incidence and severity of the disease and the alternative hosts of the causal agent were studied during 1996-1999 in Mazandaran province. Wheat cultivars Atrak, Milan, Tajan, Falat, Hirmand and Rasoul were grown in six locations in central Mazandaran. Stepwise regression analysis with cultivars as treatments and locations as replications was employed. The results revealed existence of a linear correlation between disease severity and mean air temperature in all cultivars. There was a linear increase in disease severity with rise in temperature until mid-May, when powdery mildew reached its peak in severity. The fungus appeared to oversummer and overwinter as cleistothecium. The cleistothecia were fully matured, with fully developed asci and ascospores in July- August and emptied in late September. Cleistothecia appear to play a role, in addition to conidia and hyphae, in persistence and dispersal of the fungus. Powdery mildew infection of Aegilops triuncialis, Phalaris minor and Lolium temolentum were observed and pathogenicity of B. graminis f. sp. trifici on these weed species was confirmed by artificial inoculation. This is the first report on infection of Aegilops triuncialis and Lolium temolentum by the wheat powdery mildew in Mazandaran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • Powdery mildew
  • epidemics
  • factors affecting