تاثیر تراکم بوته بر عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم با قدرت پنجه زنی متفاوت در شرایط دیم

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی اثر تراکم های مختلف بر قدرت پنجه زنی ارقام گندم و همچنین تعیین مناسب ترین میزان بذر در ارقام گندم با قابلیت توان پنجه زنی متفاوت، این تحقیق با چهار میزان بذر 250، 350، 450 و 550 بذر در مترمربع و شش رقم گندم شامل سه ژنوتیپV1=Azar2 ، V2=10Ghazagestan98-99 و V3=Kiraj/87-zhong291 به ترتیب با قدرت پنجه زنی زیاد، متوسط و کم و سه ژنوتیپV4=885K1.1//1D13.1/MLT/3/YE2453 ، V5=Gun91/Karl و V6=Fenkang15/sefid به ترتیب با وزن هزار دانه کم، متوسط و زیاد، به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال اجرا شد. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که اثر رقم بر صفات ارتفاع بوته، درصد پوشش سبز زمین در مرحله گلدهی، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، روز تا رسیدگی، درجه باردهی، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه در سطح احتمال 1% و بر تعداد کل پنجه، تعداد پنجه بارور و روز تا گلدهی در سطح احتمال 5% معنی دار بود. اثر میزان بذر بر صفات درصد پوشش سبز زمین در مرحله گلدهی، طول سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه در سطح احتمال 1% معنی دار بود. هیچ یک از صفات تحت تاثیر اثر متقابل ژنوتیپ ´ میزان بذر قرار نگرفتند. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، با توجه به این که در ژنوتیپ هایV1 ، V4 و V5 به ترتیب با عملکرد دانه 2374، 5/1708 و 4/1942 کیلوگرم در هکتار، بین میزان های مختلف بذر در واحد سطح اختلاف معنی داری از نظر عملکرد دانه وجود نداشت و تمامی تیمارها در یک سطح قرار گرفته بودند، از این رو در ژنوتیپ های مذکور به منظور صرفه جویی در میزان بذر مصرفی، تراکم 250 بذر در مترمربع برای کشت توصیه شد، اما در ژنوتیپ هایV2 ، V3 و V6 به ترتیب با عملکرد دانه 3/2082، 5/1793 و 2292 کیلوگرم در هکتار به غیر از میزان بذر 250 بذر در مترمربع، بین سه میزان بذر 350، 450 و 550 بذر در مترمربع از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی داری وجود نداشت و برای این ارقام نیز تراکم 350 بذر در مترمربع توصیه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Plant Density on Grain Yield of Wheat Genotypes with Different Tillering Capacity in Dryland Conditions

نویسندگان [English]

  • B. Abdolrahmani
  • V. Feiziasl
چکیده [English]

In order to evaluate the effect of density on tillering capacity of wheat genotypes, this experiment was conducted with factorial design based on RCBD in three replications and two years in Maragheh Dryland Agriculture Research Station. The treatments were four seed rates 250, 350, 450 and 550 seed/m2 and six advanced wheat genotypes: V1=Azar2, V2=10 Ghazaghestan 98-99 and V3=Kiraj/87-zhong291 with high, medium and low tillering capacity, respectively and V4=885K1.1//1D13. 1/MLT/3/YE2453, V5=Gun91/Karl andV6=Fenkang15/sefid with low, medium and high thousand kernel weight (TKW), respectively. Combined analysis of results showed that genotype effect was significant for plant height, green cover percentage at flowering stage, spike length, seeds/ spike, TKW, days to maturity, productivity degree, biological yield, grain yield (p < %1) and on total tiller number, number of fertile tillers, days to flowering (p < %5). Seed rate effect was significant on green cover percentage at flowering stage, spike length, spikes/m2, seeds/ spike, days to flowering, days to maturity, biological yield and grain yield (p < %1). Genotype seed rate interaction was not significant for any of the traits. Based on these results, as no significant difference in different seed rates was observed for yield of genotypes V1, V4 and V5, therefore 250 seeds/m2 can be recommended for these genotypes. Similarly in genotypes V2, V3 and V6 seed rate of 250 seeds/m2 produced significantly lower yield compared to the other seed rates, thus 350 seeds/m2 can be recommended for these genotypes. Among yield components, only spikes/m2 and seeds/spike were affected by seed rate. The highest spikes/m2 belonged to 550 seeds/m2 and lowest seeds/spike were obtained from 250 seeds/m2. Results of correlations were similar to this inverse relationship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • genotypes
  • Seed rate
  • tillering
  • Yield components
  • Dryland