بررسی تنوع ژنتیکی یونجه های یکساله با توجه به مطالعات کاریوتیپی

نویسندگان

چکیده

گونه های یونجه های یک ساله از لگوم های علوفه ای مهم در منطقه غرب کشور می باشند ولی گزارش های کاریوتیپی درباره این گونه ها بسیار محدود می باشد. به منظور بررسی ژرم پلاسم این گونه ها که در بانک ژن گیاهان مرتعی موجود می باشند مطالعات کاریوتیپی انجام شد. در بررسی های انجام شده جزییات کاریوتیپی اعم از طول کل کروموزوم، طول بازوی بزرگ، طول بازوی کوچک و نسبت بازوی بزرگ به بازوی کوچک اندازه گیری و ایدیوگرام آن رسم گردید. در بررسی های کاریوتیپی تنها گونه Medicago rigidula دارای 2n=2x=14 کروموزوم بود و گونه های (M. minima 316 ،M. polymorpha 612 ،M. orbicularis 449 ،M. radiata 29 ،M. radiata 588 ،M. trancatulla 1146 ، tiralis 1038 وM. polymorpha 1123 همگی دارای 2n=2x = 16 کروموزوم بودند. در میان جمعیت هایی که دارای 2n = 2x =14 کروموزوم بودند گونهM. rigidula 1126 دارای بیشترین طول کل کروموزوم و گونه M. rigidula 454 دارای کمترین طول کل کروموزوم بودند. گونه های M. littoralis 1038 و M. minima 316 که دارای 2x=16 کروموزوم می باشند به ترتیب دارای بیشترین و کمترین طول کل کروموزوم بودند. میانگین طول کل کروموزوم و میانگین طول کروموزوم در اکثر گونه های خارجی بیشتر از گونه ها و ارقام بومی ایرانی بود. گونه ها و ارقامی که دارای اندازه کاریوتیپی بزرگ تر بودند اندازه بذر آن ها نیز بزرگ تر بود. در بین گونه ها و ارقام مورد بررسی تنها در دو گونه M. littoralis وM. polymorpha کروموزوم های B مشاهده شد. ارقام 1126، 606 و 1199 از گونه M. rigidula و 1123 و 612 از گونه M. polymorpha و رقم 588 از گونه M. radiata دارای کروموزوم های ماهواره دار بودند. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای نشان داد که ارقام و گونه هایی که دارای اندازه کاریوتیپی مشابه و از نظر میانگین طول کروموزوم اختلاف معنی داری ندارند، دارای پراکنش و سازگاری یکسان بوده در یک گروه در کنار هم قرارگرفتند در روش آماری تجزیه به عامل ها، کروموزوم های شماره 5، 6 و 7 در جمعیت هایی که دارای 2x=14 کروموزوم بودند و کروموزوم های شماره 2، 5 و 7 درگونه ها و ارقامی که دارای 2x=16 کروموزوم بودند بیشترین تغییرات ساختمانی را نشان دادند. به منظور تعیین میزان تقارن کاریوتیپی ارقام و گونه های مختلف، آماره های ضریب تغییرات (CV) و درصد کل فرم (T.F%) محاسبه شدند. نتایج حاصل از آماره ضریب تغییرات نشان داد گونهM. polymorpha 612 دارای بیشترین تغییرات بین کروموزومی و M. rigidula 1128 دارای کمترین تغییرات بین کروموزومی بودند. از نظر آماره TF، گونهM. minima 316 دارای متقارن ترین کاریوتیپ و رقم1126 از گونه M. rigidula دارای نامتقارن ترین کاریوتیپ بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Karyological Study on Genetic Variation in Annual Alfalfa

نویسندگان [English]

  • A. Mousapour Gorji
  • M. Sheidai
  • P. Ahmadian Tehrani
  • H. Mirzaie Nodoshan
چکیده [English]

  Annual species of Medicago are important pasture legumes in western parts of Iran. Due to limited karyotypic reports on annual Medicago species, the present study was conducted on accessions available in gene bank of Iran. Total length of chromosomes, size of long and short arms and their ratio were the basis for karyological measurement. Karyotypic studies showed that M. radiata 29 , M. radiata 588, M. minima 316, M. polymorpha 1123, M. orbicularis 449, M . li tiralis 1038, M. trancatulla 1146 and M. polymorpha 612, carried 2n=2x=16 chromosomes and Medicago rigidula 2n=2x=14 chromosomes. Among species with 2n=2x=14, M. rigidula 1126 had the highest total chromosomal length and M. rigidula 454 the least total length. Species M. littoralis 1038 and M. minima 316 both with 2n=2x=16, had the highest and the lowest total chromosomal length, respectively. Total chromosome length and mean of chromosome length in most of exotic species were more than those of landraces. Species and varieties with larger karyotype had larger seed size. B chromosome found only in the M. littoralis and M. polymorpha species. Satellite chromosome observed in varieties 606, 1126 and 1199 of M. rigidula, 1123 and 612 of M. polymorpha and M. radiata 588. Resultes of cluster analysis revealed that varieties and species with similar karyotypice size and mean chromosomal length, did not show any significant differences, hence they were located in one group. Factor analysis revealed that chromosomes number 5, 6, 7 (2x=14) and 7, 5, 2 (2x=16) showed maximum structural change among accessions. Karyotype symmetry were determined by using coefficient of variation (CV) and total form percentage (%TF). Resultes of CV showed that the most of variation between chromosomes belongs to M. polymorpha 612 and the least of variation between chromosom es belongs to M. rigidula 1128. According to TF, M. minima 316 had the most karyotype symmetry and M. rigidula 1126 showed the least karyotype symmetry.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alfalfa
  • Genetic variation
  • cytogenetic
  • Chromosome