پایش فاکتورهای بیماریزایی عامل زنگ قهوه ای گندم (Puccinia triticina Eriksson) در ایران در سال های 1383-1381

نویسندگان

چکیده

بیماری زنگ قهوه ای (زنگ برگی) گندم یکی از بیماری های بومی در کشور ایران می باشد که تقریباً هر ساله در مناطق غرب، شمال و جنوب کشور ظاهر می شود و خسارت هایی را ایجاد می نماید. میزان خسارت در ارقام حساس و در سال های همه گیری بیماری قابل توجه است. جهت تعیین فاکتورهای بیماریزایی عامل زنگ قهوه ای و تغییرات احتمالی آن ها این بررسی در دوازده منطقه کشور شامل اهواز، دزفول، اسدآباد همدان، مریوان، ممسنی، زرقان، ساری، اردبیل، بروجرد، گرگان، گنبد و مغان با کاشت خزانه های تله (Trap nurseries) طی دو سال زراعی 1381و 1382 انجام شد. خزانه های تله شامل 37 لاین تقریباً آیزوژنیک (Near Isogenic Lines) که عمدتاً با استفاده از رقمThatcher تهیه شده اند و هر لاین دارای ژن مقاومت مشخصی (Lr genes) از زنگ قهوه ای هستند و همچنین رقم حساس بولانی به عنوان شاهد بودند. در فاصله بین ارقام مختلف رقم بولانی به عنوان Spreader بیماری کاشته شد. به منظور تعیین تغییرات احتمالی عامل بیماری در سال های مختلف و مناطق مختلف، خزانه ها در شرایط آلودگی طبیعی کاشته شدند. یادداشت برداری برای درصد آلودگی در مرحله ظهور برگ پرچم و زمانی که رقم حساس بالاترین میزان آلودگی را از خود نشان داد، بر اساس مقیاس اصلاح شده کوب (The Modified Cobb’s Scale) و برای تیپ آلودگی از روش رولفز و همکاران استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از دو سال یادداشت برداری برای لاین های دارای ژن های Lr1 ، Lr2a ،Lr2b ،Lr2C ،Lr3 ، Lr3ka ، Lr3bg ،Lr10 ، Lr11 ،Lr12 ،Lr13 ،Lr14a ،Lr14b ،Lr15 ،Lr16 ،Lr17، Lr20 ،Lr21 ، Lr22a ،Lr22b ،Lr23 ،Lr24 ،Lr26 ،Lr30 ،Lr32 ،Lr33 و Lrbحداقل در یک یا چند منطقه بیماریزایی وجود داشت. برای لاین های حاوی ژن های Lr9 ، Lr18 ، Lr19 ، Lr25 ،Lr28 ، Lr29 ، Lr34 ، Lr35 ، Lr36 و Lr37 بیماریزایی مشاهده نشد و در تمامی مناطق مورد بررسی واکنش مقاومت نشان دادند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Monitoring of Virulence Factors of Puccinia triticina Eriksson, the Causal Agent of Wheat Leaf Rust in Iran During 2002-2004

نویسندگان [English]

  • F. Afshari
  • M. Torabi
  • S. Kia
  • S.T. Dadrezaei
  • S. A. Safavi
  • M. Chaichi
  • H. Karbalaei Khiavi
  • A. Zakeri
  • S. Bahrami Kamangar
  • M. Nasrollahi
  • M. Patpour
  • S. Ebrahimnejad
چکیده [English]

Leaf (brown) rust, caused in wheat by the fungus Puccinia triticina is an important disease in north, west and south of Iran. Leaf rust is an endemic disease in Iran, which apperas in many parts of the country annually. Use of resistant cultivar is the best way to control this disease. To find resistant sources to the pathogen and use in the breeding program, it is necessary to determine virulence factors of the pathogen. In the present study, 12 locations were allocated in different parts of Iran to study virulence factors of the pathogen in trap nurseries with 37 leaf rust near isogeneic lines and a susceptible cultivar Bolani. Each line was sown in two rows of 1 meter length. The nurseries were maintained under natural infection of the pathogen. Reaction of each line was recorded at the time when infection on the susceptible control was at the maximum level, and presence of virulence for different resistance genes was determind. Results indicated presence of virulence for genes Lr1, Lr2b, Lr2c, Lr3, Lr3ka, Lr3bg, Lr10, Lr11, Lr12, Lr13, Lr14a, Lr14b, Lr15, Lr16, Lr17, Lr20, Lr21, Lr22a, Lr22b, Lr23, Lr24, Lr26, Lr30, Lr32, Lr33 and Lrb. No virulence was detected for Lr9, Lr18, Lr19, Lr25, Lr28, Lr29, Lr34, Lr35, Lr36 and Lr37 genes. Use of these genes with combination of adult plant resistance genes is expectd to be a useful method to control of leaf rust disease.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • Leaf rust
  • Virulence Factors
  • resistance