بکارگیری تجزیه به مولفه های اصلی برای انتخاب برترین هیبریدهای سه جانبه در آفتابگردان

نویسنده

چکیده

روشی که در این جا معرفی می شود عبارت است از استفاده از دیاگرام های دو بعدی حاصل از روش تجزیه به مولفه های اصلی به منظور گزینش و غربال نمودن ژنوتیپ های مورد ارزیابی در آزمایش های مقدماتی از نظر چندین صفت زراعی. به این منظور داده های مربوط به ده صفت اندازه گیری شده در یک آزمایش مقدماتی، با 121 هیبرید و رقم آفتابگردان مورد استفاده قرار گرفت. آزمایش مذکور به منظور انتخاب برترین ترکیب های سه جانبه (تری وی کراس) آفتابگردان در سال 1380 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی (آذربایجان غربی) اجرا گردید و بر اساس آن 10 هیبرید برتر شناسایی شد. هدف این بررسی تعیین وجود مطابقت بین نتایج حاصل از روش های آماری معمولی و روش تجزیه به مولفه های اصلی در انتخاب مقدماتی ارقام بود. در روش پیشنهادی، موقعیت هر ژنوتیپ در دیاگرام دو بعدی که دو مولفه دارای بیشترین درصد واریانس کل ابعاد افقی و عمودی آن را تشکیل می دهند و همبستگی خوبی با صفات عملکرد دانه، عملکرد روغن، زمان رسیدن، تعداد دانه در طبق، وزن دانه و درصد روغن دارند تعیین شد. با توجه به موقعیت ارقام در این دیاگرام مشخص شد که عمده هیبریدهای انتخابی در نیمه چپ دیاگرام و در حول و کتور مربوط به عملکرد دانه، عملکرد روغن و تعداد دانه در طبق و در جهت مخالف و کتور مربوط به طول دوره رویش قرار گرفته اند. گروه بندی منطقی ارقام به واسطه تاثیرپذیری از صفات زراعی توانست به عنوان عاملی موثر برای گزینش هیبریدهای پر محصول و زودرس به کار گرفته شود. به دلیل مطابقت قابل توجه نتایج با روش معمول، روش تجزیه به مولفه های اصلی با ارایه تصویری روشن از قابلیت های زراعی ژنوتیپ ها به انتخاب ده هیبرید برتر در این آزمایش کمک نمود و می تواند در برنامه های تهیه ارقام مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Use of principle component analysis method for selection of superior three way cross hybrids in sunflower

نویسنده [English]

  • M. Ghafari
چکیده [English]

The method introduced in the present paper is use of biplots obtained from principal component analysis for selecting and screening of genotypes in preliminary experiments considering several traits. Data used in this study were obtained from a preliminary experiment in which 121 sunflower genotypes were tested and 10 superior hybrids were selected. The experiment was carried out for selecting high potential snflower three way cross hybrids in Khoy Aricultural Research Station in 2001. The main objective of this study was to determine if there is any conformity between conventional and PCA method for preliminary selection of genotypes. In the presented method, Based on values of two components that contained high percent of total variance of data and had high correlation with seed yield, oil yield, growth period, seed number per head, seed weight and oil content, each genotype located in a biplot in which two components were considered as X and Y axes. Considering position of genotypes in the diagram, it was found that selected hybrids mainly located at the left half of diagram nearby vectors of seed yield, oil yield, seed number per head and inverse direction of growth period. Logical orientation of genotypes under impression of agronomic traits could be used as effective tool for rapid selection of high yielding and early maturing hybrids. Because of considerable conformity with conventional method and by presentation bright view of genotype's potential, PCA method contributed for selection of 10 superior hybrids and could be used in cultivar development programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sunflower
  • multiple selection
  • Principle Component Analysis
  • biplot