آنالیز چند متغیره پارامترهای کاریوتیپ در کلون‌های حاصل از توده‌های یونجه (Medicago sativa L.) از ترکیه

نویسندگان

1 عضو هیات علمی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 استاد، دانشگاه آنکارا، آنکارا، ترکیه

3 استاد دانشگاه سلیمان دمیرل، ایسپارتا، ترکیه

چکیده

سیزده پارامتر کاریوتیپی در کلونهای حاصل از ده توده یونجه Medicago sativa L. از ژرم پلاسم مناطق دریاچه‌ای استان‌های ترکیه با استفاده از آنالیز چند متغیره، مورد مطالعه قرار گرفتند. مریستم‌های نوک ریشه‌ای با استوایرون هماتوکسیلن رنگ‌آمیزی شدند. همه کلونهای توده‌ها تتراپلوئید و دارای 32=x4=n2 کروموزوم و اندازه کروموزوم‌ها خیلی کوچک در محدوده 92/5-69/1 میکرون بودند. هتروژنی کلونهای توده‌های یونجه در این مناطق به سبب پدیده‌های کروموزوم‌های B و هترومورف محرز شد و تفاوت‌های معنی‌دار برای بیشتر صفات در بین توده‌ها مشاهده شد. بر اساس فرمول کاریوتیپی، کلونها دارای دو تیپ کروموزوم (متاسانتریک (m) و ساب متاسانتریک (sm)) بودند که در هشت تتراد مختلف کلاس‌بندی شدند. تقارن و عدم تقارن کاریوتیپ کلونهای توده‌ها با استفاده از شاخص‌های مختلف: استبینز، A1 و A2 زارکو، درصد شکل کلی کاریوتیپ (TF%)، ضریب تغییرات (CV%)، شاخص پراکندگی کاریوتیپ (DI) و اختلاف دامنه طول نسبی کروموزوم‌ها (DRL) ارزیابی شدند. ضرایب همبستگی صفات کاریوتیپ نشان داد که بازوی بلند کروموزوم‌ها همبستگی بیشتر و مثبتی با طول کل کروموزوم‌ها داشت و بازوی کوتاه کمترین همبستگی را با نسبت بازوها نشان داد. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی حدود 37/82 درصد از واریانس و تنوع موجود در بین کلونهای توده ها با تغییرات طول کروموزوم‌ها، محل و موقعیت سانترومر در کاریوتیپ و شاخص نامتقارنی کاریوتیپ تبیین شد. آنالیز کلاستر با روش Ward و فواصل با روش اقلیدسی مربع تعیین و چهار گروه در دندروگرام مشخص شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Multivariate Analysis of Karyotype Parameters in Clones of Alfalfa (Medicago sativa L.) Accessions from Turkey

نویسندگان [English]

  • E. Zarifi 1
  • C. Sırrı Sevimay 2
  • S. Albayrak 3
1 Faculty member, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
2 Professor, Faculty of Agriculture, Ankara University, Ankara, Turkey
3 Professor,Faculty of Agriculture, Suleyman Demirel University, Isparta, Turkey
چکیده [English]

Thirteen karyotypic parameters in clones from 10 accessions of alfalfa (Medicago sativa L.) from geographical sources in lake regions of Turkey were studied by using multivariate analysis. Root tips meristems stained with aceto-iron-hematoxylin. All clones of accessions were tetraploid (2n=4x=32) and the chromosomes were very small, ranging from 1.69 to 5.92 µm. The existences of heterogeneity in clones of alfalfa accessions of lake regions, Turkey were demonstrated due to B chromosomes and heteromorphic phenomena, and significant differences were observed among populations for most of the evaluated traits. On the basis of karyotypic formula, the clones had two types of chromosomes (m and sm), categorizing them in eight different classes. Assessment of karyotype symmetry and asymmetry were carried out, using various indices e.g. DRL, DI, TF%, CV%, Stebbins and Romero-Zarco categories. Correlation coefficient showed that the long arm had the highest correlation with total length of chromosomes, and the short arm had the lowest correlation with arm ratio. In principal components analysis, about 82.37% of the variance and variability among the clones of accessions were explained by variations in chromosomal length, the location of the centromere in the karyotype and karyotype asymmetry index. In cluster analysis based on the UPGMA method, the distances were determined by Euclidean square distance method: Dendrogram demonstrated four groups.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Asymmetry
  • chromosome B
  • cytogenetic
  • heteromorphic
  • synthetic

مراجع

Agayev, Y. M., Zarifi, E., Fernández, J. A. 2010. A study of karyotypes in the Crocus sativus L. Aggregate and origin of cultivated saffron. Acta Horticalture 850: 47-54.
 
Bauchan, G. R., Hossain, M. A. 1997. Identification of alfalfa chromosomes using giemsa banding and image analysis techniques. Pp. 61-62. In: Conventional and Novel Methodologies for Plant Improvement.
 
Gennur, M. N., Kadapa, S. N., Habib, A. F., Goud, J. V. 1988. Karyomorphological studies in Asiatic cottons. I. Karyotypic analysis of species and races of asiatic cottons based on chromatin content. Cytologia (Tokyo) 53: 97-105.
 
Huziwara, Y. 1962. Karyotype analysis in some genera of compositae. VIII. Further studies on the chromosomes of Aster. American Journal of Botany 49: 116-119.
 
Lavania, U. C., Srivastava, S. 1992. A simple parameter of dispersion index that serves as an adjunct to karyotype asymmetry. Journal of Biosciences 17: 179–182.
 
Lavania, U. C., Srivastava, S. 1999. Quantitative delineation of karyotype variation in Papaver as a measure of phylogenetic differentiation and origin. Current Science 77: 429-435.
 
Levan, A., Fredga, K., Sandberg, A. A. 1964. Nomenclature for centromeric position on chromosomes. Hereditas 52: 201-220.
 
McKersie, B. D., Bowley, S. R., 1993. Synthetic seeds of alfalfa. Pp. 231-255. In: Synseeds: Applications of Synthetic Seeds to Crop Improvement.
 
Paszko, B. 2006. A critical review and a new proposal of karyotype asymmetry indices. Plant Systematics and Evolution 258: 39-48.
 
Reeves, A. 2001. MicroMeasure: A new computer program for the collection and analysis of cytogenetic data. Genome 44: 439-443.
 
Richards, A. J., 1986. Plant breeding systems. George Allen & Unwin, London. 529 pp. Rohlf, F. J., 1988. NTSYSpc numerical taxonomy and multivariate analysis system user guide. Applied Biostatistics. 44 pp.
 
Russelle, M. 2001. Alfalfa after an 8,000-year journey, the “Queen of Forages” stands poised to enjoy renewed popularity. American Scientist 89: 252-261.
 
Sharma, J. R., 1994. Principles and practice of plant breeding. New Delhi : Tata McGraw Hill Publishing. 599 pp.
 
Small, E., Bauchan, G. R. 1984. Chromosome numbers of the Medicago sativa complex in Turkey. Canadian Journal of Botany 62: 749-752.
 
Stebbins, L. G. 1971. Chromosomal evolution in higher plants. Edward Arnold Ltd., London. 216 pp.
 
Veronesi, F., Brummer, E. C., Huyghe, C. 2010. Alfalfa. Pp. 395-437. In: Boller, B., Posselt, U. K., Veronesi, F. (Eds.), fodder crops and amenity grasses. Springer New York, New York.
 
Watanabe, K., Yahara, T., Denda, T., Kosuge, K. 1999. Chromosomal evolution in the genus Brachyscome (Asteraceae, Astereae): statistical tests regarding correlation between changes in karyotype and habit using phylogenetic information. Journal of Plant Research 112: 145-161.
 
Yu, F., Lei, Y., Li, Y., Dou, Q., Wang, H., Chen, Z. 2013. Cloning and characterization of chromosomal markers in alfalfa (Medicago sativa L.). Theoretical and Applied Genetics 126: 1885-1896.
 
Zarco, C. R. 1986. A new method for estimating karyotype asymmetry. Taxon 35: 526.
 
Zarifi, E., Aghyev, Y., Ghanavati, F., Aminizadeh, Z. 2006. Cytogenetics and evolution of karyotype in wormwood, Artemisia vulgaris L. Seed Plant Improvement Journal 22: 1-12.
 
Zarifi, E., Güloğlu, D. 2016. An improved aceto-iron-haematoxylin staining for mitotic chromosomes in Cornelian cherry (Cornus mas L.). Caryologia 69: 67-72.
 
Zarifi, E., Sevimay, C. S., Albayrak, S. 2018. Karyotype characterization of ten pivotal populations of Medicago sativa L. in Turkey. Iranian Journal of Field Crop Sciences 49: 131-149 (in Persian).
 
 
نهال و بذر
دوره 34، شماره 2
شهریور 1397
صفحه 177-201

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار