ارزیابی مقاومت تعدادی از ژنوتیپ‌های سویا نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی (Macrophomina phaseolina) در شرایط مزرعه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

2 استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

3 استادیار، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

4 دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

چکیده

با توجه به اهمیت بیماری پوسیدگی زغالی سویا، تعداد یکصد و سی ژنوتیپ سویا در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار به مدت دو سال (1393 و 1394) در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. عملکرد دانه و شاخص‌های مربوط به بیماری شامل طول زخم، نسبت طول زخم به طول بوته، درصد بوته‌های آلوده و تعداد میکرواسکلروت‌ها در ساقه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان دادکه در شرایط تنش بیماری کمترین درصد کاهش عملکرد دانه در بوته مربوط به ژنوتیپ شماره 45 (11/1 درصد) و بیشترین درصد کاهش عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ شماره 11 (96/60 درصد) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که ژنوتیپ‌های شماره 1، 3، 4، 5، 10، 12، 20، 24، 30، 31، 32، 40، 41، 43، 45، 46، 50، 53، 54، 63، 64، 66، 74، 76، 77 و 115 ضمن داشتن درصد کاهش عملکرد کمتر فاقد علائم بیماری بودند که به عنوان مقاوم شناسائی شدند. ژنوتیپ‌های شماره 6، 11، 59، 58، 57، 55، 42، 35، 33، 25، 18، 13، 129، 124، 123، 111، 109، 97، 93، 86، 78، 72، 70، 62 و 130دارای درصد کاهش عملکرد و میزان بیماری بالاتر و به عنوان حساس نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی شناخته شدند. همبستگی بین درصد کاهش عملکرد دانه با طول زخم (**62/0=r) و درصد بوته‌های آلوده (*53/0=r) مثبت و معنی‌دار بود. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که دو متغیر طول زخم و درصد بوته‌های آلوده مجموعاً بیش از 61 درصد تغییرات موجود بین درصد کاهش عملکرد دانه ژنوتیپ‌هارا در شرایط تنش بیماری توضیح دادند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Resistance of Some Soybean Genotypes to Charcoal Rot (Macrophomina phaseolina) Disease Under Field Conditions

نویسندگان [English]

  • A. Ghorbanipour 1
  • B. Rabiei 2
  • S. Rahmanpour 3
  • A. Khodaparast 4
1 Ph. D. Student, University of Guilan, Rasht, Iran.
2 Professor, University of Guilan, Rasht, Iran.
3 Asisstant Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
4 Associate Professor, University of Guilan, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Charcoal rot is one of important disease of soybeans. In this study, 130 different soybean genotypes were evaluated in a simple lattice design with two replications in 2014 and 2015 in Karaj, Iran. Grain yield and disease-related indices including lesion length, lesion length: plant length ratio, percentage of infected plants and number of microsclerota on stem were measured. The results showed that the lowest (1.11 percent) grain yield reduction was observed for genotype 45 whereas genotype 11 had the highest (60.96 percent) grain yield reduction. The results of this study also showed that genotypes 1, 3,4, 5, 10, 12, 20, 24, 30, 31, 32, 40, 41, 43, 45, 46, 50, 53, 54, 63, 64, 66, 74, 76, 77 and 115 were resistant with low percentage of grain yield reduction and were free of disease symptoms. Genotypes 6, 11, 13, 18, 25, 33, 35, 42, 55, 57, 58, 59, 62, 70, 72, 73, 78, 86, 93, 97, 109, 111, 113, 123, 124, 129 and 130 were identified as susceptible genotypes with high percentage of grain yield reduction and disease symptoms on stem. The correlation between percentage of grain yield reduction and lesion length (r = 0.62**) and percentage of infected plants (r = 0.53*) were positive and significant. The results of stepwise regression analysis showed that lesion length and percentage of infected plants could explain more than 61 percent of the variations observed in the performance of genotypes under disease stress conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathogenecity index
  • genotype
  • percentage of infect plants
  • lesion length
  • soybean
  • yield

مراجع

Abdel-Monaim, M. F. 2013. Improvement of biocontrol of damping-off and root rot/wilt of faba bean by salicylic acid and hydrogen peroxide. Mycobiology 41(1): 47-55.
 
 
Babu, B. K., Saxena, A. K., Srivastava, A. K., and Arora, D. K. 2007. Identification and detection of Macrophomina phaseolina by using specific species oligonucleotide primers and prob. Mycologia 99: 797-803.
 
 
Govindappa, M., Lokesh, S., and Rai, V. R. 2005. A new stem splitting symptom in safflower caused by Macrophomina phaseolina. Journal of Phytopathology 153: 560-561.
 
 
Hajivand, E. O. 2014. Investigation of the resistance of soybean genotypes to charcoal rot. M.Sc. Thesis, Gorgan University of Agricultural and Natural Resources Sciences, Gorgan, Iran. 182 pp. (in Persian).
 
 
Hemmati, P., Zafari, D., Bagheri, S. M., and Hashemi, M. 2014. Pathogenic variation of Macrophomina phaseolinaisolates and resistance of soybean genotypes to the fungus in vitro and greenhouse conditions. Seed and Plant Improvment Journal 30-1(1): 207-220. (in Persian).
 
 
Jana, T., Sharma, T., Prasad, R. D., and Arora, D. K. 2003. Molecular characterization of Macrophomina phaseolina and fusarium species by a single primer RAPD technique. Microbiological Research 158: 249-257.
 
 
Luc, M., Sikora, R. A., and Bridge, J. 2005. Plant parasitic nematodes in subtropical and tropical agriculture. 2nd Edition. Oxford University Press. UK. 896 pp.
 
 
Mengistu, A., Arelli, P. A., Bond, J. P., Shannon, G. J., Wrather, A. J., Rupe, J. B., Chen, P., Little, C. R., Canaday, C. H., Newman, M. A., and Pantalone, V. R. 2011. Evaluation of soybean genotypes for resistance to charcoal rot. Online. Plant Health Progress. doi:10.1094/PHP-2010-0926-01-RS.
 
 
Mengistu, A., Ray, J. R., Smith, J. R., Arelli, P. R., Bellaloui, N., Chen, P., Shannon, G., and Boykin, D. 2018. Effect of charcoal rot on selected putative drought tolerant soybean genotypes and yield. Crop Protection, 105: 90-101.
 
 
Mengistu, A., Ray, J. D., Smith, J. R., and Paris, R. L. 2007.Charcoal rot disease assessment of soybean genotypes using a colony forming unit index. Crop Science 47: 2453-2461.
 
 
Pahlavani, M. H., and Razavi, S. E. 2007. Isolation of Macrophomina phaseolina, the causal agent of charcoal rot disease and determination of reaction mode in some safflower genotypes. Journal of Agricultural and Natural Resources Science 14(2): 157-164. (in Persian).
 
 
Pederson, G. A., Pratt, R. G., and Brink, G. E. 2000. Response of leaf inoculations with Macrophomina phaseolina in white clover. Crop Sciences 40: 687-692.
 
 
Rayatpanah, S., and Alavi, S. V. 2006. Study on soybean charcoal rot disease in Mazandaran. Journal of Agricultural and Natural Resources Sciences, 13: 107-114. (In Persian).
 
 
Rayatpanah, S., Alavi, V., andArab, G. 2007. Reaction of some soybean advanced lines to charcoal rot disease, Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid. in east Mazandaran. Seed and Plant Improvment Journal 23(2): 181-186. (in Persian).
 
 
Saidinejad, S. M. R., Aghajani, M.,and Hezarjeribi, I. 2013. Response of soybean promising lines and commercial cultivars to charcoal rot disease in Gorgan region. Iranian Journal of Oilseed Plant 2(1): 30-44 (in Persian).
 
 
Salmani, M. J., Habibi, R., Safaei, N., Aghajani, M. A., and Amini, M. 2014. Resistance assessment of different sunflowers varieties to charcoal rot disease in Golestan province. Iranian Journal of Plant Protection Scienses, 45(1): 39-48. (in Persian).
 
 
Sinclair, J. B., and Backman, P. A. 1989. Compendium of soybean diseases (3rd ed.).APS Press. St. Paul , Minnesota, USA. 126 pp.
 
 
Sirgo, M., and Norirad Davaji, A. M. 2012. Study of the effect of planting date and cultivar on charcoal rot disease in sunflower under rainfed conditions. Pp. 680-685. In: Proceedings the 2th National Conferance of new achievements in oilseeds crop production. Bojnourd Branch, Islamic Azad University. (in Persian).
 
 
Taliei, F., Safaie, N., and Aghajani, M. A. 2012. Relationship between disease incidence and severity of soybean charcoal rot in Golestan province. Journal of Plant Production 19(3): 142-125. (in Persian).
 
 
نهال و بذر
دوره 34، شماره 2
شهریور 1397
صفحه 143-159

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار