غربال‌گری ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی در کلکسیون هسته نخود تیپ کابلی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات ژنتیک و بانک ژن گیاهی ملی ایران، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

2 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

3 تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

چکیده

این بررسی روی سیصد ژنوتیپ نخود تیپ کابلی که در کلکسیون هسته بانک ژن گیاهی ملی ایران به عنوان ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی انتهای فصل گروه‌بندی شده‌اند انجام شد. ژنوتیپ‌ها در قالب طرح آگمنت در دو شرایط تیماری شاهد (کشت آبی با اعمال دو آبیاری در مرحله گلدهی و پر شدن غلاف) و تنش (کشت دیم) در دو سال زراعی متوالی (93-1391) در نیشابور کاشته شدند. برآورد شاخص‌های مقاومت و حساسیت به تنش نشان داد که بین ژنوتیپ ها تنوع قابل ملاحظه ای وجود داشت. ترسیم نمودار چند متغیره بای پلات و بررسی نمونه‌های واقع در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص‌های تحمل به خشکی نشان داد در سال زراعی 92-1391 ژنوتیپ‌های 5215، 5375، 6072، 5211، 5856، 6223، 5233، 5989، 5445، 5384و 6193 و در سال زراعی 93-1392 ژنوتیپ‌های 5724، 5443، 5712، 5905، 5911، 6223، 5458، 5468 و 5856 جزء متحمل ترین ژنوتیپ‌ها بوده، بیشترین فاصله را از مرکز مختصات داشتند و در مجاورت بردار مربوط به شاخص تحمل تنش قرار گرفتند. ژنوتیپ های بومی در مجموع وضعیت بهتری از نظر تحمل به خشکی در مقایسه با ارقام شاهد متحمل نظیر جم، آرمان وآزاد داشتند. ژنوتیپ های 5375، 5445، 5856 ، 5989 ، 6193 و 6223 ژنوتیپ های متحمل شناسایی شده در هر دو سال بودند. به طور کلی نتایج این بررسی، پایداری بیشتر ژنوتیپ های بومی در شرایط یاد شده را با وجود اختلاف در شدت تنش رخ داده نشان داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Screening of Drought Tolerant Genotypes in Kabuli Chickpea Core Collection

نویسندگان [English]

  • M. Pouresmael 1
  • J. Rastegar 2
  • M. Jafaraghaee 3
1 Genetics and National Plant Gene Bank Research Department, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
2 Seed and Plant Improvement Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran.
3 Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
چکیده [English]

The present study was carried out on 300 Kabuli type chickpea genotypes clustered as terminal drought tolerant in chickpea core collection of National Plant Gene Bank of Iran. Genotypes were planted in Neyshabur in two separate experiments, one as control treatment (one irrigation at flowering and one at podding stages) and the other as drought treatment (rainfed) for two consecutive cropping seasons (2012-2014) using an augment design. High variation in drought tolerane and susceptibility suggested a high genetic diversity amoung the genotypes. Biplot display of genotypes in two growing seasons showed, that in 2012-13 growing season genotypes 5212, 5375, 6072, 5211, 5856, 6223, 5233, 5989, 5384, 5445, 6193 and in 2013-14 genotypes 5724, 5443, 5712, 5905, 5911, 6223, 5458, 5468 and 5856 were the most tolerant genotypes. Landrace genotypes were generally more tolerant than tolerant check cultivars such as Jam, Arman and Azad. Genotypes 6223, 5856, 5375, 5445, 5989 and 6193 were more tolerant genotypes in two years. These results demonstrated similar behavior of landrace genotypes in two different growing seasons and the stability of these genotypes despite the difference in stress intensity and makes clear the importance of valuable national chickpea genetic resources for development of pre breeding materials.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kabuli chickpea
  • core collection
  • landrace genotypes
  • drought tolerance
  • tolerance indices

مراجع

Anonymous 1993. Descriptors for Chikpea (Cicer arietinum L.). International Plant Genetic Resources Institute (IBPGR), Rome, Italy.
 
 
Anonymous 2010. The Second Report on The State of the Worlds Plant Genetic Resources for Food and Agriculture. Commission on Genetic Resources for Food and Agriculture. Rome, Italy.
 
 
Anonymous 2011. Agricultural Stastics of Iran. Volume 1. Crops. Agricultural Center of Scientific Information and Documentation, Ministry of Jahad-e- Agriculture, Tehran, Iran (in Persian).
 
 
Anonymous 2013. Agricultural Statastics. http://faostat.fao.org.
 
 
Canci, H., and Toker, C. 2009. Evaluation of yield criteria for drought and heat resistance in chickpea (Cicer arietinum L.). Jornal of Agronomy and Crop Science 195: 47-54.
 
 
Farshadfar, E. 2000. Multivariate Principles and Procedures of Statistics. Razi University Publication, Kermanshah,Iran (in Persian).
 
 
Fernandez, C. J. 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. pp. 257-270. In: Proceedings of the International Symposium on Adaptation of Vegetables and other Food Crops in Temperature and Water Stress. AVRDC Publication, Taiwan.
 
 
Gregory, P. J., Simmonds, L. P., and Warren , G. P . 1997. Interactions between plant nutrients, water and carbon dioxide as factors limiting crop yields. Philosophical Transactions of the Royal Society of London 352: 987-996.
 
 
Holbrook, C. C., and Dong, W. 2005. Development and evaluation of mini core collection for the U.S. peanut germplasm collection. Crop Science 45: 1540-1544.
 
 
Holbrook, C. C., Guo, B. Z., Wilson, D. M., and Timper, P. 2009. The U.S. breeding program to develop peanut with drought tolerance and reduced aflatoxin contamination. Peanut Science 36:50-53.
 
 
Jamshidi Moghadam, M., Pakniyat, H., and Farshadfar, E. 2007. Evaluation of drought tolerance of chickpea lines using agro-physiologic characteristics. Seed and Plant 23: 325-342 (in Persian).
 
 
Kanouni, H. 2003. Study of seed yield and some associated characteristics in chickpea under drought stress conditions of Kurdistan. Iranian Journal of Crop Sciences 5: 152-146 (in Persian).
 
 
Kanouni, H., Ahmadi, M. K., Sabaghpour, S. H., Malhotra, R. S., and Ketata, H. 2003. Evaluation of spring sown chickpea varieties for drought tolerance. International Chickpea Conference, Raipur, Chhattisgrah, India.
 
 
Kashiwagi, J., Krishnamurthy, L., Crouch, J. H., and Serraj, R. 2006b. Variability of root length density and its contributions to seed yield in chickpea (Cicer arietinum L.) under terminal drought stress. Field Crops Research 95: 171-181.
 
 
Kashiwagi, J., Krishnamurthy, L., Upadhyaya, H. D., Krishna, H., Chandra, S., Vadez, V., and Serraj, R. 2006a. Genetic variability of drought-avoidance root traits in the mini core germplasm collection of chickpea (Cicer arietinum L.). Euphytica 146: 213-222.
 
 
Kumar, J., Sethi, S. C., Johansen, C., Kelly, T. G., Rahman, M. M., and van Rheenen, H. A. 1996. Potential of short-duration chickpea varieties. Indian Journal of Dryland Agricultural Research and Development 11: 28-32.
 
 
Lezzoni A. F., and Prits, M. P. 1991. Applications of principal component analysis to horticulture research. Horticultural Sicence 26: 334-338.
 
 
Pouresmael, M., Akbari, M., Vaezi, Sh., and Shahmoradi Sh. 2009. Effects of drought stress gradiant on agronomic traits in Kabuli chickpea core collection. Iranian Journal of Crop Sciences 11(4): 307-324 (in Persian).
 
 
Pouresmael, M., Khavari-Nejad, R. A., Mozafari, J., Najafi, F., and Moradi F. 2012. Identification of drought tolerance in chickpea (Cicer arietinum L.) landraces. The Crop Breeding 2(2): 101-110.
 
 
Pouresmael, M., Khavari-Nejad, R. A., Mozafari, J., Najafi, F., and Moradi F. 2013. Efficiency of screening criteria for drought tolerance in chickpea. Archives of Agronomy and Soil Science 59 (12): 1675-1693.
 
 
Richards, R. A. 1996. Defining selection criteria to improve yield under drought. Plant Growth Regulation 20: 157-166. Seyedi, S. J., Nabipour, A. R., and Vazan, S. 2013. Defining selection indices for drought tolerance in chickpea under terminal drought stresses. Crop Breeding Journal 5(11): 98-114.
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار