ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های برتر گردو بر اساس خصوصیات پومولوژیک و فنولوژیک در استان چهارمحال وبختیاری

نویسندگان

چکیده

یکی از روش‌های به نژادی گردو، شناسایی و گزینش ژنوتیپ‌های برتر در مناطق مختلف کشور است. به منظور دستیابی به ژنوتیپ‌های امیدبخش در استان چهار محال و بختیاری، پژوهشی در مناطق اصلی گردوخیز استان انجام شد. به این منظور برخی صفات فنولوژیک و پومولوژیک 58 ژنوتیپ انتخاب شده از مناطق مختلف استان بر اساس توصیف‌نامه IPGRI طی سه سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی در محدوده ژنوتیپ‌ها معنی‌دار بودند. بیشترین درصد مغز (88/62) و کمترین وزن پوست چوبی (27/4 گرم) متعلق به ژنوتیپ شماره 20 بود. ژنوتیپ شماره 3 دیربرگ‌ده‌ترین ژنوتیپ بود. ژنوتیپ‌های 18 و 42 (کد 9) پرمحصول‌ترین ژنوتیپ بودند. ژنوتیپ شماره 21 نیز بیشترین وزن میوه
(28/17 گرم) و بیشترین وزن مغز (11/10 گرم) را به خود اختصاص داد. نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات، وجود همبستگی مثبت و منفی معنی‌داری را بین برخی از صفات مهم نشان داد. بر اساس تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌های با صفات مطلوب مغز و میوه از سایر ژنوتیپ‌ها جدا شدند. با تجزیه به عامل‌های اصلی، صفات موثر در هفت گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعا 35/75 درصد واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیه دی‌پلات تفاوت بین ژنوتیپ‌ها به خوبی نمایان بود و نتایج آن با نتایج تجزیه خوشه‌ای تطابق زیادی نشان داد. در نهایت ژنوتیپ‌های شماره 3، 5، 15، 18، 20، 21، 22 و 42 به عنوان ژنوتیپ‌های امیدبخش و قابل توصیه برای احداث باغ و استفاده در برنامه‌های به‌نژادی معرفی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Genetic Diversity Among the Superior Walnut Genotypes Based on Pomological and Phenological Traits in Chahar Mahal va Bakhtiari Province

نویسندگان [English]

  • S. A. Mousavi
  • M. Tatari
  • H. Moradi
  • D. Hassani
چکیده [English]

One of the methods in walnut breeding is identification and selection of the best genotypes in different regions of the country. To achieve promising genotypes in Chahar Mahal va Bakhtiari province, this research carried out in walnut growing areas of the province. Some phenological and pomological traits of 58 selected walnut genotypes were evaluated based on the IPGRI descriptor during three years. Analysis of variance showed significant differences among genotypes for all traits. The highest kernel percentage (62.88) and the lowest shell weight (4.27 g) belonged to the genotype 20. The late leafing genotype was genotype 3. The most productive genotypes were genotype 18 and 42 (code number 9). Genotype 21 produced the highest nut weight (17.28 g) and kernel weight (10.11 g). Results of correlation analysis showed significant negative and positive correlations between some important traits. Based on cluster analysis, genotypes with desirable traits of kernel and nut were separated from other genotypes. By principal component analysis, effective characteristics were categorized in seven groups that explained 75.35% of total variance. In diplot analysis, differences among genotypes were evident and supported the results of cluster analysis. Finally, genotypes 3, 5, 15, 18, 20, 21, 22 and 42 were recognized as promising genotypes and recommendable for orchard establishment and for use in breeding programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • walnut
  • germplasm
  • promising genotype
  • morphological traits
  • Clustering