تنوع بیماری‌زایی در جدایه‌های قارچ Mycosphaerella graminicola عامل بیماری لکه ‌برگی سپتوریائی گندم روی ارقام افتراقی

نویسندگان

چکیده

در این تحقیق واکنش گیاهچه‌ای 21 رقم افتراقی گندم حاوی ژن‌های مقاومت Stb و چهار رقم شاهد نسبت به سیزده جدایه‌ قارچ M. graminicola که در سال‌های 1390، 1391 و 1392 از مزارع آلوده استان‌های گلستان، خوزستان و ایلام جداسازی شده بودند، در شرایط گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه ‎واریانس‎درصد نکروز و ‎درصد ‎پوشش ‎پیکنید ‎سطح ‎برگ نشان ‎داد ‎که ‎جدایه‌ها ‎در‎ ‎سطح احتمال یک ‎درصد ‎با ‎یک‌دیگر ‎اختلاف معنی‌دار ‎داشتند‎.‎‏ ‎اثر رقم × جدایه نیز ‎در ‎سطح ‎احتمال یک ‎درصد ‎معنی‌دار ‎بود ‎که ‎بیانگر ‎وجود ‎برهمکنش ‎اختصاصی ‎بین ‎ارقام ‎و ‎جدایه‌های ‎مورد ‎مطالعه بود. نتایج تجزیه خوشه‌ای ارقام افتراقی گندم بر اساس درصد نکروز برگ و درصد پوشش پیکنید سطح برگ نشان داد که ارقام Riband (Stb15) و Shafir (Stb6) به ترتیب مقاوم‌ترین و حساس‌ترین (بعد از شاهد) ارقام نسبت به تمام جدایه‌ها بودند. جدایه‌های ‎مورد ‎بررسی، ‎الگوی ‎پرآزاری ‎متفاوتی ‎روی ارقام افتراقی ‎داشتند. ‎جدایه ‏SPII91005 از گرگان با ایجاد 42درصد سطح نکروز و 41درصد پوشش پیکنید روی ارقام افتراقی بالاترین و جدایه SPII91004 از سردشت با ایجاد 19درصد سطح نکروز و پوشش پیکنید پایین‌ترین شدت بیماری‌زایی را داشتند. نتایج این تحقیق تنوع بالائی از نظر بیماریزائی در جدایه‌های قارچ عامل قارچ عامل بیماری را نشان داد که می‌تواند در اثر وجود فاکتورهای بیماریزائی مختلف در این جدایه‌ها باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pathogenicity Variation in Isolates of Mycosphaerella graminicola the Septoria tritici Blotch Pathogen on Differential Cultivars

نویسندگان [English]

  • A. Mohammadbeygi
  • R. Roohparvar
  • M. Torabi
چکیده [English]

In the present study seedling response of 21 wheat differential cultrivars carrying different Stb resistance genes and four check cultivars to thirteen isolates of
M. graminicola, collected from Golestan, Khuzestan and Ilam provinces during 2011, 2012 and 2013, were investigated in greenhouse, using a completely randomized design. Analysis of variance on leaf necrosis area and pynidial coverage percentage showed significant differences at 1% probability level among the isolates and also isolate × cultivar, indicating high variation in pathogenicity of isolates and specific interaction between isolates and cultivars. Cluster analysis of the data showed that Riband (Stb15) and Shafir (Stb6) cultivars were the highly resistant and highly susceptible cultivars to all isolates, respectively. Isolates showed different virulence patterns on differential cultivars. Isolate SPII91005 from Gorgan with 42% necrosis area and 41% pycnidial coverage had the highest and isolate SPII91004 from Sardasht with 19% necrosis and pycnidial coverage had the lowest disease severities. The results of this investigation showed a high variation in pathogenicity of the isolates which can be related to the virulence factors exist in these isolates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • septoria leaf blotch
  • Septoria tritici
  • pycnidial coverage
  • leaf necrosis area
  • virulence