تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata (L.)Walp) بر اساس صفات زراعی و مورفولوژیک

نویسندگان

گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

چکیده

جهت بررسی تنوع ژنتیکی با صفات مورفولوژیک و تعیین روابط بین این صفات، تعداد 32 ژنوتیپ لوبیای چشم‌بلبلی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو آزمایش جداگانه، در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در مرحله رشد رویشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، در سال 1392 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس برای اکثر صفات معنی‌دار بود که نشان می‌دهد تنوع بالایی برای صفات وجود داشت. تجزیه همبستگی ساده در شرایط تنش نشان داد صفات شاخص برداشت، وزن صددانه و عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال یک درصد و صفت روز تا 50 درصد رسیدگی غلاف در سطح 5درصد با عملکرد همبستگی مثبت و معنی‌دار داشتند. در شرایط نرمال وزن صددانه با تعداد دانه در غلاف همبستگی منفی و معنی‌دار در سطح احتمال 5 درصد و همبستگی مثبت و معنی‌دار در سطح احتمال 1درصد با عملکرد نشان داد. میانگین، انحراف معیار، واریانس، دامنه تغییرات، ضریب تغییرات برای هر کدام از صفات بررسی شده در دو شرایط نرمال و تنش ، محاسبه شد و نتایج تنوع بالای برای هر صفت نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه به عامل‌ها بر مبنای چرخه وریماکس نشان داد که در شرایط آبیاری نرمال و تنش به ترتیب چهار و سه عامل در مجموع 33/83 و 22/75 درصد از کل تغییرات داده‌ها را توجیه کردند. برای تعیین روابط بین ژنوتیپ‌ها و تعیین دوری ونزدیکی ژنوتیپ‌ها و گروه‌بندی آن‌ها بر مبنای صفات مورد بررسی، تجزیه خوشه‌ای با روش UPMGA انجام شد و در نهایت ژنوتیپ‌ها در چهار کلاستر مجزا گروه‌بندی شدند. با توجه به این نتایج ژنوتیپ‌های30، 313، 196، 186، 393، 307، 23 و 37 که عملکرد و اجزای عملکرد بالاتری در شرایط نرمال و تنش خشکی داشتند به عنوان ژنوتیپ‌های برتر شناسائی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genetic Diversity of Cowpea (Vigna unguiculata (L.)Walp) Germplasm Based on Agronomic and Morphological Traits

نویسندگان [English]

  • Kh. Mafakheri
  • M. R. Bihamta
  • A. Abbasi
  • A. Rasoolnia
چکیده [English]

To study the genetic diversity using agronomic and morphological traits and to determine the relationship between these traits, 32 cowpea genotypes, were assessed in a randomized complete block design in tow experiments in normal irrigation and drought stress at vegetative stage, in agricultural research farm of University of Tehran, Karaj, in 2013. Analysis of variance showed a high variation for most traits among the genotypes. Results of simple correlation in drought stress condition showed that harvest index, 100 seed weight and biological yield (P≥ 0.01) and days to 50% maturity (P≥ 0.05) had positive correlation with seed yield. In normal irrigation condition, 100 seed weight had negative correlation with number of seeds per pod (P≥ 0.05) and positive correlation (P≥ 0.01) with seed yield. The mean, standard deviation, variance, range, phenotypic coefficient of variation for each traits in both normal and stress conditions were calculated and the results showed high diversity for each trait. The results of principal component analysis based on varimax cycle showed that in normal irrigation and stress, four and three components justified 83.33% and 75.22 % of the variations, respectively. To determine the relationship and distance between genotypes and grouping them based on traits, cluster analysis was performed using UPMGA method. It grouped genotypes into four clusters. Despite the high variability among genotypes, according to the results, genotype 30, 313, 196, 186, 49, 307, 232 and 37 with higher yield and yield components in normal irrigation and drough stress conditions were determined as superior genotypes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cowpea
  • genotype
  • Drought Stress
  • morphological trait
  • factors analysis
  • cluster analysis