اثربخشی ژن‌های مقاومت به لکه‌برگی سپتوریایی گندم (Stb) در برابر جدایه‌های Mycosphaerella graminicola استان فارس

نویسندگان

موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

چکیده

بیماری لکه‌برگی سپتوریایی گندم که توسط Mycosphaerella graminicolaبا فرم غیر جنسی
Zymoseptoria tritici ایجاد می‌شود به عنوان یکی از بیماری‌های مهم و خسارت‌زای گندم در جهان و ایران مطرح است. به منظور بررسی الگوی پرآزاری جدایه‌های استان فارس روی ارقام افتراقی حاوی ژن‌های مقاومت، آزمون بیماریزایی نسبت به هفت جدایه از این استان در شرایط کنترل شده در سال 1392 در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج با استفاده از روش رتبه‌دهی 5-0 انجام شد. از مجموع 126 برهمکنش جدایه- رقم، 41 برهمکنش مقاومت و 85 برهمکنش حساسیت مشاهده شد. نتایج نشان داد که به جز جدایه‌های RM186 و RM177 با الگوی بیماریزایی یکسان، بقیه جدایه‌ها الگوی بیماریزایی متفاوتی داشتند که دال بر وجود تنوع ژنتیکی این جدایه‌ها نیز بود. جدایه‌های RM9، RM175 و RM179 کم پرآزارترین جدایه‌ها بودند که روی 9 رقم از 18 رقم افتراقی بیماریزا بودند. جدایه‌های RM28 و RM59 از 18 رقم افتراقی، روی 16 رقم بیماریزا بوده و پرآزارترین جدایه‌ها بودند. نتایج نشان داد که از میان ژن‌های مقاومت، تنها ژن‌های Stb16/Stb17 موجود در رقم M3 نسبت به تمام جدایه‌های فارس موثر بودند. ژن‌های Stb5، Stb6، Stb7 و Stb8 مقاومت موثری علیه جدایه‌های فارس نداشتند. این نتایج می‌تواند در برنامه‌های به‌نژادی گندم برای مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی در استان فارس مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Septoria tritici Blotch (Stb) Resistance Genes to Mycosphaerella graminicola Isolates Collected from Fars Province

نویسندگان [English]

  • F. Taher Mazandarani
  • R. Mehrabi
  • M. Maleki
چکیده [English]

Septoria tritici blotch (STB), caused by Mycosphaerella graminicola (anamorph, Zymoseptoria tritici) is considered as an important destructive disease of wheat worldwide as well as Iran. In order to study the virulence spectra of isolates collected from Fars province on the differential cultivars possessing Stb resistance genes, pathogenicity tests using seven isolates were conducted under controlled conditions in 2013 at Seed and Plant Improvement Institute in Karaj based on 0-5 scaling system. Out of 126 M. graminicola-wheat interactions, 41 specific resistances and 85 susceptible interactions were found. Except RM186 and RM177 that had similar virulence pattern, the remaining isolates exhibited distinct virulence patterns indicating that these isolates had genetic differences. Isolates RM9, RM175 and RM179 were the least virulent isolates that were pathogenic on 9 out of 18 differential cultivars. Isolates RM28 and RM159 were virulent on 16 differential cultivars and thus, were considered as the most virulent isolates. The results showed that among resistance genes, Stb16/Stb17 presented in M3 cultivar were effective against all isolates. None of the Stb5, Stb6, Stb7 and Stb8 genes was effective against isolates tested. These results can be used in wheat breeding programs for resistance to septoria tritici blotch disease in Fars province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Septoria tritici blotch
  • differential cultivars
  • Mycosphaerella graminicola
  • virulence