پارامترهای ژنتیکی عملکرد دانه، اجزای عملکرد و ارتفاع بوته در عدس

نویسندگان

دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

چکیده

به منظور تجزیه و‌تحلیل گرافیکی و برآورد پارامترهای ژنتیکی مربوط به ارتفاع بوته، عملکرد دانه و اجزای آن در عدس، شش ژنوتیپ والدینی به ‌همراه 30 توده F2 حاصل از تلاقی‌های دی‌آلل کامل آن‌ها (در مجموع 36 ژنوتیپ) در یک طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 91- 1390 کشت شدند. از هر واحد آزمایشی برای تلاقی‌ها چهل بوته و برای والدین ده بوته به صورت تصادفی انتخاب و صفات موردنظر آن‌ها اندازه‌گیری شد. برآوردهای میانگین درجه غالبیت و نتایج تجزیه‌و‌تحلیل گرافیکی نشان داد که عمل ژن برای ارتفاع بوته از نوع غالبیت کامل بود. برای تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه و تعداد دانه در غلاف از نوع غالبیت نسبی بود. بیش‌ترین میزان وراثت‌پذیری خصوصی مربوط به وزن صد دانه و تعداد دانه در بوته (77%) و کم‌ترین میزان متعلق به ارتفاع بوته (32%) بود. نسبت ژن‌های دارای اثر مثبت و منفی (H2/4H1) در همه صفات با عدد 25/0 اختلاف داشت که نشان می‌دهد فراوانی ژن‌های مثبت و منفی در والدین به یک اندازه نبود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genetic Parameters of Seed Yield, Yield Components and Plant Height in Lentil

نویسندگان [English]

  • L. Akbari
  • M. Khodambashi Emami
  • S. Houshmand
چکیده [English]

For estimation and graphical analysis of genetic parameters related to plant height, yield and yield components in lentil, six parental genotypes along with 30 F2 generations derived from compete diallel crosses between them (totally 36 genotypes) were grown in a randomized complete block design with three replications at research farm of Shahre Kord University in 2012. From each experimental plot, fourty F2 and ten parental plants were randomly selected and desired characteristics were measured. Estimation of average degree of dominance and results of graphical analysis showed that gene action was of complete dominance type for plant height. However, incomplete dominance type of gene action was observed for number of pods per plant, number of seeds per plant, 100 seed weight, seed yield and number of seeds per pod. The highest amount of narrow-sense heritability (77%) was observed for 100 seed weight and number of seeds per plant and the lowest (32%) for plant height. Proportion of genes with positive and negative effects (H2/4H1) differed from 0.25 in all traits which indicated that the frequency of positive and negative genes is not equal in the parents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lentil
  • Diallel cross
  • seed yield
  • heritability
  • gene frequency