ارزیابی اولیه ژرم‌پلاسم کنجد برای مقاومت به بیماری پوسیدگی زغالی در شرایط آزمایشگاهی

نویسندگان

مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

چکیده

بیماری پوسیدگی زغالی کنجد ناشی از قارچ Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid. یکی از مهم‌ترین بیماری‌های قارچی خاکزاد کنجد در ایران است. برای ارزیابی واکنش ژنوتیپ‌های کنجد به این بیماری، ابتدا بیست و شش جدایه قارچ عامل بیماری از مناطق مختلف کنجدکاری ایران تهیه شد. آزمون بیماریزائی جدایه‌ها روی رقم داراب14، درون تشتک‌های پتری حاوی محیط کشت آب-آگار (WA) انجام شد و جدایه‌های مناطق مختلف از نظر بیماریزائی تنوع چشمگیری نشان دادند. به منظور تعیین مقاومت، 75 ژنوتیپ کنجد شامل ارقام اصلاح شده، لاین‌های پیشرفته و توده‌های محلی به مدت پنج دقیقه از ناحیه ریشه، درون سوسپانسیون میسلیوم مخلوطی از جدایه‌های انتخابی قارچ عامل قرار داده شدند. گیاهچه‌های مایه‌زنی شده در دمای 32 درجه سانتی‌گراد نگهداری و پس از 2 تا 3 روز، واکنش آن‌ها با استفاده از مقیاس مشاهده‌ای 5-1 ثبت شد. میانه محاسبه شده مقیاس‌ها نشان داد که چهارده ژنوتیپ واکنش مقاومت و هشت ژنوتیپ واکنش نیمه مقاومت داشتند. با استفاده از آزمون کروسکال والیس، ژنوتیپ‌های پتک موسیان، محلی ایرانشهر و لاین 3 صفی‌آباد دارای بالاترین سطوح مقاومت به بیماری در سطح احتمال 5% بودند. سایر ژنوتیپ‌های مقاوم نیز با این که سطح آلودگی کمی داشتند، از نظر آماری با شماره 1 و 2 مقیاس (به ترتیب سطوح مقاوم و نیمه مقاوم) تفاوت‌های معنی‌داری نشان دادند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Primary Evaluation of Sesame Germplasm for Resistance to Charcoal Rot Disease in Laboratory Condition

نویسندگان [English]

  • H. Sadeghi Garmaroodi
  • S. Mansouri
چکیده [English]

Charcoal rot caused by Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid is a destructive fungal and soil-borne disease of sesame in Iran. To evaluate disease resistance in sesame germplasm, 26 isolates of the pathogen were prepared from infected plants collected from main sesame geowing areas of Iran. Pathogenicity test on cultivar Darab-14, carried out on water agar media in the plates, revealed a considerable pathogenicity in virulence of the isolates. To evaluate resistance of 75 entries of sesame germplasm, including improved cultivars, advanced lines and local genotypes, roots of seedlings were dipped into the hyphal suspension of mixed isolates for 5 minutes and maintained then at 32ᵒC in greenhouse. Reaction of each entry was recorded three days later, using a 1-5 scale. Calculated medians of scales showed that 14 genotypes were resistant and eight were moderately resistant. Using chi-square test, (Kruscal-Wallis method), the statistical differences were sought. According to the calculations, genotypes Potak-e-Mousian, Mahalli Iranshahr and Safiabad line 3 had the highest level of resistance at the 95% confidence level. Although the rest of resistant genotypes showed the lower amounts of infection, a significant difference with the expected level of resistant and moderately resistant scores in the disease scale (score 1 and 2) was observed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sesame
  • genotypes
  • charcoal rot
  • disease reaction