تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های کاهوی ایرانی بر اساس نشانگرهای RAPD

نویسندگان

چکیده

شناسایی ویژگی‌ها و پتانسیل ژنتیکی ژرم‌پلاسم کاهو در ایران و امکان استفاده از آن‌ها در ایجاد ارقام از اهداف مهم به‌نژادی این محصول است. در این آزمایش 42 ژنوتیپ کاهوی ایرانی از مناطق مختلف کشور همراه با یک رقم خارجی با استفاده از هفده آغازگر تصادفی RAPD در واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز در آزمایشگاه سبزی و صیفی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه‌های آماری شامل تجزیه به مولفه‌های اصلی، تجزیه خوشه‌ای با استفاده از الگوریتم UPGMA به منظور تعیین کارآیی نشانگرها محتوی اطلاعات چند شکلی، شاخص نشانگری، نسبت چندگانه موثر و قدرت تفکیک انجام شد. آغازگرها در مجموع 807 باند چند شکل تولید کردند که بیشترین تعداد مربوط به آغازگر P9 با 78 باند و کمترین آن آغازگر P6 با 15 باند بود. دامنه اندازه باندهای تولید شده در آغازگرها بین 280 تا 3000 جفت باز متغیر بود. در محاسبه ضرایب تشابه به روش جاکارد، ضرایب تشابه از صفر تا 324/0 متغیر بود. بیشترین تشابه به ترتیب، بین ژنوتیپ بابل و لاین11 مازندران (324/0)، لاین‌های 19 و 23 مازندران (0/314) و ژنوتیپ کرج و سفید نیشابور (0/300) به دست آمد. تجزیه خوشه‌ای داده‌های مولکولی توانست ژنوتیپ‌ها را در سطح تشابه 25/0 مطابق با صفات مورفولوژیک به چهار گروه تقسیم‌ندی کند. نتایج نشان داد ژنوتیپ‌های مورد بررسی از تنوع بالایی برخوردار بودند و استفاده از نشانگرهای RAPD برای گروه‌بندی کاهوهای بومی ایران روش مفید و موثری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genetic Diversity of Iranian Lettuce Genotypes Based on RAPD Markers

نویسندگان [English]

  • S. H. Mousavi
  • R. Choukan
  • N. A. Sepahvand
  • A. A. Ghanbari
چکیده [English]

Evaluation of the genetic potential of lettuce germplasm by classical methods or using molecular markers is crucial in breeding programs and introduction of new cultivars. Assessment of genetic diversity of Iranian lettuce genotypes collected from different provinces was conducted in laboratory at Seed and Plant Improvement Institute, Karaj. Forty two genotypes of Iranian lettuce with a foreign cultivar were evaluated using 17 RAPD primers. Primers produced total of 807 polymorphic bands. The highest number of polymorphic bands (78 bands) was produced by primer P9 and the lowest number (15 bands) by P6. The size of produced bands of primers varied from 280 to 3000 bp. Jaccard similarity coefficients was calculated for 43 genotypes, that varied from 0 to 0.324. The highest similarity was observed between genotypes no. 13 and 14 (0.324), no. 19 and 20 (0.314) and no. 7and 8 (0.300). Cluster analysis of molecular data, at the similarity level variation 0.25 clustered Iranian lettuces into four groups. Generally, the results of this experiment showed a high genetic diversity in Iranian lettuce genotypes and revealed that RAPD is a useful and effective technique for classification of Iranian lettuces.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lettuce
  • native genotypes
  • RAPD
  • Polymorphism
  • Genetic diversity