تنوع ژنتیکی صفات مورفولوژیک ژنوتیپ‌های گونه یکساله اسپرس (L.) Lam. Onobrychis crista-galli در ایران

نویسندگان

چکیده

ایـران یـکی از مهم‌تـرین مراکـز تنـوع ژنتیـکی جـنس اسـپرس است و گـونه یکساله
Onobrychis crista-galli گیـاهی مـرتعـی است کـه در منـاطق غرب و جنـوب کشـور گـسـترش وسـیعـی دارد. در این تحقیق 26 ژنوتیپ O. crista-galli از مناطق مختلف جمع‌آوری و تنوع ژنتیکی آن‌ها بر اساس مجموعه‌ای از صفات مورفولوژیک در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر کلیه صفات اندازه‌گیری شده تفاوت معنی‌داری داشتند، که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه است. در بین صفات کمی بیشترین مقدار تنوع مربوط به طول دمگل‌آذین (82/50%) و کمترین مقدار آن متعلق به عرض نیام (45/11%) بود. در میان صفات کیفی بر اساس شاخص نسبی شانون حداکثر تنوع در کرکپوش گیاه و حداقل آن در عادت رشدی مشاهده شد. نتایج حاصل از ضرایب همبستگی نیز مشخص کرد که وزن نیام و وزن دانه همبستگی مثبت و معنی‌داری با تعداد برگچه در هر برگ و همچنین تعداد روز تا 50 % گلدهی داشتند. تجزیه خوشه‌ای به روش حداقل واریانس وارد (Ward) برای صفات کمی، ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را در چهار گروه طبقه‌بندی کرد و بیشترین اختلاف بر مبنای مهم‌ترین صفات مورفولوژیک بین گروه‌های دوم وچهارم وجود داشت. با توجه به نتایج این تحقیق، می‌توان با انجام تلاقی بین افراد این گروه‌ها حداکثر تنوع ژنتیکی در صفات را به منظور تهیه لاین‌ها و ارقام پرمحصول ایجاد کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genetic Variation of Morphological Traits of Iranian Annual Onobrychis crista-galli (L.) Lam. Genotypes

نویسندگان [English]

  • R. Rabiee
  • F. Ghanavati
  • A. Ebrahimi
  • F. Moradi
چکیده [English]

Iran is one of the most important genetic diversity sources of Onobrychis genus and the annual species Onobrychis crista-galli is a pasture plant that is distributed in western and southern regions of Iran. Twenty six genotypes of O. crista-galli were collected from different habitats. Their genetic variation was evaluated based on morphological characteristics in a randomized complete block design with three replications in the experimental field at Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran in 2010- 2011. Analysis of variance showed significant differences for all the studied traits indicating that there was genetic variation for the traits among the genotypes. For peduncle length, a high variation and for pod width, a low variation was found in quantitative traits. Using Shannon index in qualitative traits, plant hairiness and growth habit showed the highest and the lowest diversity respectively. The pod and seed weight showed positive and significant correlation with leaflet number per leaf and days to 50% flowering. Cluster analysis by Ward method divided all genotypes into four groups. The most differences, based on the most important morphological traits, were detected between groups 2 and 4. Based on the results of the present investigation, crossing between the individuals of these groups can provide a vast genetic variability which can be used in development of new high yielding lines and cultivars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Genetic variation
  • morphological traits
  • Onobrychis crista-galli