واکنش لاین‌های گندم نان (Triticum aestivum L.) به تنش شوری

نویسندگان

چکیده

به منظور ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه لاین‌های گندم نان در شرایط تنش شوری، مدل‌سازی عملکرد دانه در تنش شوری و انتخاب ژنوتیپ‌های برتر جهت استفاده در برنامه‌های به‌نژادی، 100 لاین گندم نان که شامل ژنوتیپ‌های حساس و متحمل به شوری بودند در قالب طرح لاتیس دوگانه در شرایط مزرعه‌ای شوری و بدون شوری در یزد و کرمان ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب صفات مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری را بین ژنوتیپ‌ها نشان داد. نتایج ضرایب همبستگی مشخص کرد که بین عملکرد و اکثر صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد ، تجزیه رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که در تنش شوری صفات تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله و تعداد روز تا پنجه زدن بیشترین عوامل مؤثر در عملکرد بودند. نتایج حاصل از بررسی ضرایب عاملی بیانگر اهمیت صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و اجزای عملکرد در تنش شوری بود. تجزیه علیت بر اساس متغیرهای وارد شده در مرحله نهایی رگرسیون مرحله‌ای نشان داد که تعداد سنبله در مترمربع و وزن دانه در سنبله در شرایط تنش اثر مستقیم بالایی بر عملکرد داشتند. در نهایت با توجه به نتایج عملکرد به دست آمده از محیط‌های مختلف لاین‌های شماره 26، 48،51، 54، 55، 59، 60، 66، 67، 69، 73، 75، 87، 89 و 94 که دارای عملکرد بیشتری نسبت به ارقام شاهد پرمحصول متحمل به تنش ارگ، بم و کویر بودند، به عنوان برترین ژنوتیپ‌ها در شرایط مورد مطالعه تعیین و جهت بررسی‌های مولکولی، فیزیولوژیکی و سازگاری انتخاب شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Response of Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Lines to Salinty Stress

نویسندگان [English]

  • S. Sardouie-Nasab
  • G. Mohammadi Nejad
  • A. R. Zebarjadi
  • B. Nakhoda
  • M. Mardi
  • S. M. T. Tabatabaie
  • G. R. Sharifi
  • A. Amini
  • E. Majidi Heravan
چکیده [English]

In order to evaluate grain yield potential of bread wheat lines in salinity condition, modeling of grain yield and selection of best genotypes to use in breeding program, a collection of 100 diverse bread wheat lines, including sensitive and tolerant to salinity were grown in an incomplete block design (lattice) in salin and normal field conditions in Yazd and Kerman. Results of combined analysis of different traits showed significant differences among genotypes. Results of correlation study determined that there was significant differences among yield and majority of traits. Stepwise multiple linear regressions showed that in salin stress condition, number of seeds per spike, seed weight in spike and days to tillering had the most effective role on yield. Results of factor analysis indicated importance of biological yield, harvest index and yield components in salin stress condition. Path analysis based on entered variables in final step of stepwise regression indicated that number spike per m2 and seed weight in spike in stress environment had high direct effect on yield. It can be concluded that, lines number 26, 48, 51, 54, 55, 59, 60, 66, 67, 69, 73, 75, 87, 89 and 94 that had higher yield than the high yielding check cultivars Arg, Bam and Kavir, were identified as the promising lines and were selected for next molecular, physiological and adaptability studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bread wheat
  • path analysis
  • Salt tolerance