ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گلرنگ بهاره با استفاده از معیارهای ناپارامتری و روش GGE بای‌پلات در شرایط دیم

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ  محیط و مطالعه سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گلرنگ بهاره، هفده ژنوتیپ در نه ایستگاه تحقیقاتی به مدت چهار سال (1382 تا 1385) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دیم مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل آن‌ها در سطح احتمال ا% معنی‌دار بود. از روش‌های ناپارامتری برای آزمون اثر ژنوتیپ ، محیط و اثر متقابل استفاده شد. اثر اصلی و متقابل با روش‌ هیلدبراند (آزمون اثر متقابل بدون تغییر رتبه‌بندی ژنوتیپ‌ها) و روش دی کرون و وان دیر لان (آزمون اثر متقابل با تغییر در رتبه‌بندی ژنوتیپ‌ها) در سطح احتمال 1٪ معنی‌دار شد. بر اساس معیارهای ناپارامتری هان و تنارازو، ژنوتیپ شماره 11 (Gila) و شاخص برتری فاکس و همکاران، ژنوتیپ شماره 15 (رقم سینا) پایدارتر از سایر ژنوتیپ‌ها بودند. با توجه به نتایج آماره عملکرد – پایداری (Ysi) ژنوتیپ‌های شماره 2 (S-541)، 15 و 4 (Syria) جزو ژنوتیپ‌های گزینش شده بودند. همچنین بر اساس بای‌پلات GGE برای کلیه محیط‌ها، ژنوتیپ‌های شماره 1 (Cyprobregon)، 4 و 15 برتری نشان دادند. این دو روش ژنوتیپ شماره 15 (رقم سینا) را به عنوان ژنوتیپ برتر شناسایی کردند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Seed Yield Adaptability of Spring Safflower Genotypes Using Nonparametric Parameters and GGE Biplot Method in Rain-fed Conditions

نویسندگان [English]

  • M. Jamshidmoghaddam
  • S. S. Pourdad
چکیده [English]

In order to quantify GEI effects on the seed yield of 17 spring safflower genotypes and to identify stable genotypes under rain-fed conditions, multi-environment yield trials (MET) were conducted for four consecutive years (year-location combinations during 2003–06) at nine research stations in Iran. The results indicated that all factors (environment, genotype, interaction) were significant in this MET as judged by ANOVA, by Hildebrand procedure for non-crossover interaction (no change in genotypic rank) and by the de Kroon/van der Laan test for crossover interaction (change in genotypic rank). According to the results of all Hühn and Tennarasue nonparametric methods, genotype no. 11 (Gila)was found as the stable genotype. In addition, genotype no. 15 (Sina) was the most stable genotype among the others according to Fox et al. superiority index. Based on yield-stability statistic (YSi), genotypes no. 2 (S-541), 15 and 4 (Syria) were selected as the most stable genotypes in all environments. The GGE biplot analysis revealed that genotypes no. 15, 1 (Cyprobergon) and 4 were both high yielding and stable. GGE biplot and YSi identified genotype no.15 (Sina) as the most desirable genotype across years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • safflower
  • genotype  environment interaction
  • nonparametric method
  • yield-stability statistic
  • GGE biplot