اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم دوروم دیم با استفاده از مدل GGE biplot

نویسندگان

چکیده

در این بررسی 25 ژنوتیپ گندم شامل 22 لاین پیشرفته گندم دوروم، دو رقم شاهد گندم دوروم (ساجی و زردک) و یک رقم شاهد گندم نان (سرداری) در 19 محیط مختلف شامل ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی دیم سرارود (کرمانشاه)، شیروان چرداول (ایلام)، مراغه و شیروان (خراسان شمالی) طی چهار سال زراعی
(89-1385) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفتند. بزرگی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نسبت به ژنوتیپ در تجزیه مرکب عملکرد دانه بیانگر وجود گروه‌های محیطی احتمالی در برنامه به‌نژادی گندم دوروم در شرایط دیم کشور بود. نتایج تجزیه بای پلات نشان داد که محیط‌های سرد از محیط‌های گرم در رتبه‌بندی و تعیین سازگاری ژنوتیپ‌ها کاملاًً متفاوت بودند. محیط‌های معتدل امکان گروه‌بندی با هر یک از دو گروه محیطی سرد و گرم را داشتند. ژنوتیپ‌های G8، G17، G23 (ساجی)، G11 ، G21 و G19 دارای ترکیب مناسبی از پایداری و عملکرد بودند. ژنوتیپ‌های G21،G16 ، G8، G23 (ساجی) و G17 بیشترین سازگاری به محیط‌های گرم و ژنوتیپ‌های G25(سرداری)، G24 (زردک) و G6 بیشترین سازگاری به محیط‌های سرد را داشتند. ژنوتیپ‌های G20، G22 و G19 نیز دارای سازگاری عمومی بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genotype × Environment Interaction for Grain Yield of Rainfed Durum Wheat Using the GGE bipot Model

نویسندگان [English]

  • R. Mohammadi
  • M. Armion
  • E. Zadhasan
  • M. M. Ahmadi
  • D. Sadeghzadeh Ahari
چکیده [English]

In this study 25 wheat genotypes including 22 advanced lines along with two durum (Saji and Zardak) and one bread (Sardari) wheat cultivars were grown in 19 diverisified environments in Kermanshsah, Ilam, Maragheh and Shirvan under both rainfed and supplemtary irrigation conditions during four cropping seasons (2006-2010) in Iran. The large magnitude of the GE interaction in combined-ANOVA of grain yield relative to genotypic effect, sugessted the possible existence of sub-environmental groups for the genotypes. The GGE biplot analysis showed that the cold environments were seprated from the warm environments and these two groups gave dissimilar results in ranking of genotypes. The moderate eviormnents were correlated with the both warm and cold environment groups. The genotypes G8, G17, G23 (Saji), G11, G21 and G19 could be recommended as genotypes with high yield and stability performance. The genotypes G21, G16, G8, G23 (Saji) and G17 were highly adapted to warm environments, while the genotypes G25 (Sardari), G24 (Zardak) and G6 were highly adapted to cold environments. The genotypes G20, G22 and G19 can be considered as genotypes with general adaptability..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Durum wheat
  • GE interaction
  • GGE biplot
  • stability and adaptability