مطالعه تنوع ژنتیکی جو به کمک نشانگرهای ریز ماهواره و تجزیه ارتباط برای صفات وابسته به تحمل یخ‌زدگی

نویسندگان

چکیده

تنوع ژنتیکی 35 ژنوتیپ جو با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره و رابطه این نشانگرها با برخی صفات وابسته به تحمل یخ‌زدگی بررسی شد. پس از استخراج و تکثیر DNA از برگ‌های جوان، محصولات تکثیری تفکیک و الگوی باندی آن‌ها نمره‌دهی شد. بر اساس داده‌های حاصل میزان چند شکلی و میانگین تنوع ژنتیکی برای هر آغازگر محاسبه و در نهایت ژنوتیپ‌ها گروه‌بندی شدند. صفات وزن تر و خشک برگ، طوقه و گیاهچه، درصد آب بافت، میزان اتلاف آب بافت، درصد زنده‌مانی در دماهای 6-، 10-، 14-، 16- و 18- درجه سانتی‌گراد و LT50 در ژنوتیپ‌های جو مورد مطالعه نیز اندازه‌گیری شدند. بر اساس نتایج حاصل در مجموع 268 الل چند شکل با میانگین 44/7 الل به ازای هر جایگاه ریزماهواره تولید شد. نشانگر Hvm74 با 21 الل بیشترین و Hvm2a با 3 الل کمترین تعداد الل را دارا بودند. کمترین فراوانی الل شایع (13/0) به نشانگر Hvm20 و بیشترین آن (53/0) به Hvm14 مربوط بود. میانگین فراوانی الل شایع 31/0 به دست آمد. میزان اطلاعات چند شکلی بین 42/0 تا 94/0 با میانگین 74/0 متغیر بود و کمترین و بیشترین میزان به ترتیب به نشانگرهای Hvm2a و Hvm74 تعلق داشت. میزان تنوع ژنی برای نشانگرهای مورد استفاده در محدوده 53/0 تا 93/0 با میانگین 78/0 به دست آمد. بیشترین میزان هتروزیگوسی نیز به نشانگر Hvm74 (25/0) اختصاص یافت. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای، نشانگرهای ریزماهواره قادر بودند تفاوت‌ها و شباهت‌های ژنتیکی ارقام جو را به نحو مطلوب شناسایی کنند. بر اساس تجزیه ارتباط نشانگر‌ها با ارزش‌های فنوتیپی، 62 الل از 38 جفت نشانگر ریزماهواره رابطه معنی‌داری با 12 صفت از 13 صفت مورد ارزیابی در ژنوتیپ‌های جو نشان دادند. بیشترین تعداد الل برای درصد آب طوقه (10 الل) و کمترین آن برای میزان اتلاف آب بافت (یک الل) شناسایی شد. الل‌های مرتبط با LT50 برابر با 5 عدد بودندکه از آن‌ها، در صورت تایید در سایر آزمایش‌ها،‌ می‌توان در برنامه‌های اصلاح برای تحمل یخ‌زدگی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genetic Diversity in Barley as Revealed by Microsatellite Markers and Association Analysis of These Markers by Traits Related to Freezing Tolerance

نویسندگان [English]

  • E. Ganjkhanloo
  • S. A. Mohammadi
  • M. Moghaddam
  • K. Ghassemi Golezani
  • M. R. Shakiba
  • A. Yousefi
چکیده [English]

Genetic diversity of 35 barley genotypes was evaluated by microsatellite markers and the association of these markers with several characters related to freezing tolerance were studied. DNA was extracted from young barley leaves using the CTAB method and then multiplied with 44 microsatellite primer pairs from which 36 primers produced clear banding pattern. Amplified products were separated using 6% polyacrylamide denaturing gel electrophoresis. Zero-one binary data were recorded for the presence (one) or absence (zero) of the bands. Furthermore, for each marker alleles were named alphabetically as a, b, c, etc. From the data obtained, polymorphic information content (PIC) and average gene diversity were calculated for each microsatellite primer pair. Then, the barley genotypes were grouped based on neighbor-joining algorithm and the distance coefficient of Kimura 2-parameters. Furthermore, the fresh and dry weight of leaves, crowns and seedlings, percent of tissue water content, amount of tissue water loss, frost survival rate at -6, -10, -14, -16 and -18 oC and LT50 of the barley genotypes were measured and association analysis of the microsatellite markers with the phenotypic values of these traits was carried out. Numbers of polymorphic alleles were 268, with an average of 7.44 alleles per locus. Marker Hvm74 with 21 alleles and Hvm2a with three alleles had the maximum and minimum number of alleles, respectively. The lowest and highest major allele frequency of 0.13 and 0.53 belonged to Hvm20 and Hvm14 markers, respectively. Average major allele frequency was 0.31. PIC ranged from 0.42 (for Hvm2) to 0.94 (for Hvm74) with an average of 0.74. The gene diversity ranged from 0.53 to 0.93 with an average of 0.78. Highest amount of heterozygosity (0.25) was related to Hvm74 markers. The results of cluster analysis showed that microsatellite markers were highly capable of identifying genetic differences among barley genotypes. Association analysis revealed significant association of 62 alleles belonging to 38 microsatellite markers with 12 out of 13 characters evaluated on the barely genotypes under study. Maximum and minimum number of alleles were observed in relation to crown moisture (with 10 alleles) and relative water loss (with one alleles), respectively. Five alleles were associated with LT50, which may be used in barley breeding programs if they contribute to freezing tolerance consistently in other experiments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Baeley
  • Genetic diversity
  • Microsatellite markers
  • association analysis
  • cluster analysis