تنوع ژنتیکی صفات مورفو لوژیکی و فیزیولوژیکی در لاین‌های گندم دوروم

نویسندگان

چکیده

  به منظور بررسی تنوع ژنتیکی تعدادی از لاین‌های گندم دوروم، تعداد 102 لاین خالص از کلکسیون گندم بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و نهال بذر دریافت و در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در قالب طرح اگمنت ( Augmented ) شامل شش بلوک به همراه چهار رقم شاهد (یاوارس، آریا، دنا و شتردندان) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در زمان‌های مناسب از صفات مختلف مورفو لوژیکی و فیزیولوژیکی یادداشت‌برداری به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر اکثر صفات، اختلاف معنی‌داری با یکدیگر داشتند. همبستگی عملکرد دانه با صفات عملکرد بیولوژیک، رسیدگی فیزیولوژیک، تعداد دانه در سنبله و طول سنبله مثبت و معنی‌دار بود . رگرسیون چند متغیره خطی نشان داد که صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و تعداد روز تا ظهور سنبله حدود 84 درصد از تغییرات میانگین عملکرد را در این لاین‌ها توجیه می‌کنند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که اثر مستقیم عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بر عملکرد دانه مثبت و بالا بود ولی تعداد روز تا ظهور سنبله فقط اثر غیر مستقیم و منفی از طریق عملکرد بیولوژیک بر میانگین عملکرد دانه داشت. تجزیه خوشه‌ای بر اساس روش Ward با استفاده از ضریب مجذور فاصله اقلیدسی، ژنوتیپ‌ها را به چهار گروه تقسیم‌بندی کرد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که صفاتی مانند روز تا ظهور سنبله و عملکرد بیولوژیک را می‌توان به عنوان شاخص انتخاب در برنامه‌های به نژدای و به منظور بهبود عملکرد دانه در گندم دوروم مورد استفاده قرار داد .   

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genetic Variation of Morphological and Physiological traits in Durum Wheat Lines

نویسندگان [English]

  • A. Dehghan
  • M. Khodarahmi
  • E. Majidi
چکیده [English]

To study the genetic variation in some durum wheat lines, 102 pure lines from wheat Collection of Cereal Research Department, Seed and Plant Improvement Institute were evaluated using augmented design in six blocks with four durum whear check cultivars (Yavaros, Arya, Dena and Shotordandan) in the experimental field of Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Karaj Branch, during 2008-2009 cropping season . Morphological and phisyological traits were recorded during the growth period. Analysis of variance of the data indicated significant differences among the genotypes for most traits. Correlation between grain yield and biological yield, day to physiological maturity, grain/spike and spike length was positive and significant. Linear regression indicated that biological yield, harvest index and day to heading explained 84% of yield means variance among the lines. Path analysis results showed a direct positive and high effect of biological yield and harvest index on grain yield, but day to heading had an indirect and negative effect on grain yield. The accessions were divided into four groups by cluster analysis based on Ward method, using squared euclidian distance coefficient . Results demonstrated that traits such as day to heading and biological yield could be used as selection indices in breeding programs for grain yield improvement in durum wheat .  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Durum wheat
  • Genetic variation
  • path analysis