تنوع صفات رویشی و زایشی برخی از ارقام گلابی (Pyrus communis L.) بومی ایران بر اساس آزمون DUF

نویسندگان

چکیده

  خصوصیات رویشی و زایشی سیزده رقم بومی کلکسیون ملی بر اساس دستور‌العمل ملی آزمون‌های تمایز، یکنواختی و پایداری ( DUS ) ارزیابی شد. در بین صفات رویشی مورد نظر به ترتیب 5، 9 و 13 صفت به شکل درخت، شاخه‌های یکساله و برگ تعلق داشتند که 4، 5 و 9 صفت از گروه‌های فوق دارای تنوع بودند. از بین 11 و 29 صفت زایشی مربوط به گل و میوه نیز به ترتیب 9 و 21 صفت دارای تنوع متوسط تا خیلی زیاد بودند. در بین صفات عمومی درخت، شاخص‌ترین آن قدرت رشد درخت بود که در پنج رقم زیاد، هفت رقم متوسط و تنها در رقم سه فصله ضعیف بود. صفات شاخه یکساله اگرچه ارتباط منطقی با دیگر صفات درخت داشتند، اما به دلیل سطح تنوع پایین موجود در آن‌ها در زمره صفات متمایزکننده ارقام نبودند. در بین صفات برگ 9 صفت تنوع قابل توجهی داشتند، ولی نسبت طول به عرض، شکل قاعده، شکل انتها و برش حاشیه دارای تنوع بیشتر و به لحاظ ثبات قادر به تمایز ارقام بودند. دو صفت موقعیت حاشیه و اندازه گلبرگ‌ها از میان صفات دارای تنوع شکوفه، تنوع قابل ملاحظه‌ای داشته و شاخص‌های مناسبی برای تفکیک ارقام بودند. در بین اندام‌های مختلف درخت بیشترین صفات دارای تنوع در میوه دیده شد و صفات اندازه میوه، موقعیت بیش‌ترین قطر، پروفیل کناره، رنگ رو، حالت کاسبرگ‌ها و خصوصیات بافت گوشت همراه با زمان رسیدن آن از صفات متمایزکننده ارقام بودند. گروه‌بندی ارقام با تجزیه خوشه‌ای با استفاده از کلیه صفات به نحو بهتری قادر به تفکیک آن‌ها براساس شباهت‌های ظاهری و یا منشاء بود. در این گروه‌بندی ارقام خراسان و اصفهان در گروه‌های جداگانه طبقه‌بندی شدند. به طور کلی مجموعه صفات کلیدی دستورالعمل به خوبی قادر به تفکیک و تمایز ارقام بومی گلابی بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Vegetative and Reproductive Traits of some Iranian Native Pear (Pyrus communis L.) Cultivars Based on DUF Descriptor

نویسندگان [English]

  • F. Tahzibi Hagh
  • H. Abdollahi
  • A. Ghasemi
  • D. Fathi
چکیده [English]

In this research, characteristics of thirteen native cultivars of National Pear Collection of Iran were evaluated based on Descriptor of Distinctness, Uniformity and Stability (DUS). Among 5, 9 and 13 vegetative traits respectively belong to the tree, one-year-old shoots and leaves, 4, 5 and 9 traits showed variation. Among 11 and 29 reproductive traits belong to the bloom and fruits, 9 and 21 traits, respectively showed medium to high variations. From the common tree traits, tree vigor was the most indicative, and five cultivars were with high, seven cultivars with medium and cultivar Sefasleh with low vigor index. Despite logic relation of one-year-old shoots with other tree traits, they were not distinctive traits due to low diversity. Nine leaf traits also showed significant diversity, but among them length/width ratio, form of basal and apical part, and incision of margins were stable and distinctive traits. In addition, marginal position and size of petals demonstrated high diversity levels, and were appropriate for cultivar distinctness. Fruit traits also showed significant diversity and fruit size, position of maximum diameter, profile of sides, color of pulp, sepal positions and fruit texture characteristics, as well as fruit ripening period were the most distinctive traits. Cluster analysis using all traits together, resulted more efficient categorization of cultivars based on apparent similarity or origin. In this categorization, some Khorasan and Isfahan cultivars were set in separate clusters. Additionally, key traits of descriptor successfully distinguished the native pear cultivars.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pear
  • Pyrus communis L
  • Vegetative traits
  • Reproductive traits
  • native cultivars
  • DUS descriptor