ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های گندم دوروم بر اساس شاخص‌‌های تحمل به خشکی

نویسندگان

چکیده

  به منظور ارزیابی لاین‌‌های تحمل‌کننده تنش خشکی گندم دوروم، تعداد 49 لاین به همراه رقم آریا به عنوان شاهد، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار در دو شرایط تنش و بدون تنش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد مورد بررسی قرار گرفتند. در این بررسی شش شاخص تحمل خشکی شامل شاخص حساسیت به تنش ، شاخص تحمل، شاخص بهره‌وری متوسط، شاخص تحمل تنش، شاخص میانگین هندسی بهره‌وری و میانگین هارمونیک بر اساس عملکرد دانه لاین‌ها در محیط تنش و بدون تنش محاسبه شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین لاین‌‌های مورد بررسی وجود داشت. بیشترین میانگین عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش به ترتیب متعلق به لاین‌های SULA/AAZ-5//CHEN/ALTAR… ( 445گرم در مترمربع) و LIRO-3/LOTAIL-6 (529گرم در مترمربع) بود. بیشترین میانگین بهره‌وری، شاخص تحمل تنش، میانگین هندسی بهره‌وریو میانگین هارمونیک متعلق به لاین SULA/AAZ-5//CHEN/ALTAR… و بیشترین شاخص تحمل و حساسیت به تنش به ترتیب متعلق به لاین‌های CNDO/PERIMADUR//HAI-OU-17/3/SNITAN و R143/RUFF//STIL/3/YAV79/4/SHAWA/MALD/… بود. نتایج حاصل از مطالعه همبستگی بین شاخص‌‌ها و میانگین عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که مناسب ترین شاخص‌ها برای غربال کردن لاین‌ها در شرایط تنش و بدون تنش شاخص‌های بهره وری متوسط، تحمل تنش، میانگین هندسی بهره‌وری و میانگین هارمونیک هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Drought Tolerance in Durum Wheat Genotypes Using Drought Tolerance Indices

نویسندگان [English]

  • H. A. Fallahi
  • J. A. Jafarbye1
  • F. Sayyedi
چکیده [English]

 To evaluate drought tolerance in durum wheat, 49 lines along with one check cultivar Aria, were studied in an RCBD with two replications under drought stressed (rainfed) and non-stressed conditions at the Gonbad Agricultural Research Station, Golestan, Iran. Six drought tolerance indices, i.e. Stress Susceptibility Index (SSI), Tolerance Index (TOL), Mean Productivity (MP), Stress Tolerance Index (STI), Geometric Mean Productivity (GMP) and Harmonic Mean (HM) were calculated based on grain yield under stressed (Ys) and non-stressed (Yp) conditions. The analysis of variance of the data showed significant difference between genotypes. Lines SULA/AAZ-5//CHEN/ALTRA… and LIRO-3/LOTAIL-6 had the highest grain yield under stressed (447 gm-2) and non-stressed (529 gm-2) conditions, respectively. The highest MP, GMP, STI and HM were observed in line SULA/AAZ-5//CHEN/ALTRA…, but lines CNDO/PERIMADUR//HAI-OU17/3/SNITAN and R143/RUFF//STIL/3/YAV79/4/SHAWA/MALD/… had the greatest TOL and SSI, respectively. The correlation coefficients between tolerance indices and mean yield under stressed and non-stressed conditions revealed that the most effective indices for screening under these conditions were MP, STI, GMP and HM.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Durum wheat
  • drought
  • stress tolerance indices
  • Grain yield