تعیین سازگاری و پایداری لاین‌های جدید گلرنگ بهاره از نظر عملکرد دانه و روغن در شرائط محیطی مختلف

نویسندگان

چکیده

  به منظور تعیین سازگاری و واکنش لاین‌های گلرنگ بهاره به شرائط مختلف محیطی، تعداد هفت لاین امیدبخش در چهار منطقه کرج، اصفهان، اسلام‌آباد غرب و زرقان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار و به مدت دو سال زراعی (83-1381) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در اکثر مناطق و سال‌های مورد بررسی تفاوت معنی‌داری بین لاین‌ها وجود دارد. با توجه به معنی‌دار نبودن آزمون یکنواختی واریانس خطاهای آزمایشی، تجزیه واریانس مرکب برای سال‌ها و مناطق مورد بررسی انجام شد که اثر متقابل سال× مکان، رقم × سال و همچنین سال × مکان× رقم در سطح احتمال 1% معنی‌دار بودند. برای تعیین پایداری عملکرد دانه و روغن لاین‌ها بر اساس روش ابرهارت و راسل، فرانسیس و کاننبرگ و روش رتبه‌بندی اقدام شد. نتایج تجزیه رگرسیونی بر عملکرد دانه و روغن نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ× محیط (خطی) معنی‌دار و برازش مدل رگرسیونی مناسب است بنابراین لاین‌های مورد بررسی بر اساس شیب رگرسیونی و میانگین عملکرد دانه و روغن و همچنین انحراف از خط رگرسیون گروه‌بندی شدند. با توجه به نتایج فوق و نتایج مربوط به ضریب تغییرات محیطی ( CV% ) لاین‌های جدید I.L.111 و اصفهان14 به ترتیب با عملکردهای 1660 و1611 کیلوگرم در هکتار با سازگاری عمومی خیلی خوب در تمام محیط‌ها به عنوان ژنوتیپ‌های مطلوب شناسائی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of Adaptability and Stability of New Spring Safflower Lines for Seed and Oil Yields in Different Environmental Conditions

نویسندگان [English]

  • A. H. Omidi
  • M. R. Shahsavari
  • S. Motalebipour
  • A. A. Mohammadi
چکیده [English]

  The seed and oil yields stability of seven spring safflower advanced lines were evaluated in four different environmental conditions of Karaj, Isfahan, Islamabad and Zarghan in a randomized complete block design with four replications for two years (2002 -2004). The results showed significant differences among the genotypes in different locations and years. After homogeneity test for error variances, combined analysis of variance was performed. F test of different sources of variation revealed that the effect of genotype × year × location interaction was significant (P < 1%). Stability of genotypes were evaluated using Eberhart and Russell and Francis and Kannenberg methods. The results showed significant differences for the main effects of genotype and environment × genotypes and deviation from regression. According to the classification of genotypes based on the mean of seed and oil yields, coefficient of regression equal to unity and less deviation from regression and coefficient of variability (CV%), lines I.L.111 and Isfahan-14 with the highest seed yield (1660 and 1611 kgha-1, respectively) and stability were selected as desirable genotypes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spring safflower
  • genotype × environment
  • seed yield
  • oil yield