واکنش تعدادی از لاین‌های دابلد هاپلوئید گندم نان (Triticum aestivum L.) به بیماری‌های

نویسندگان

چکیده

  در این تحقیق تعداد 1 89 لاین دابلد هاپلوئید ، حاصل از روش حذف کروموزومی تلاقی گندم و ذرت نسبت به بیماری زنگ زرد در سه ایستگاه تحقیقاتی کرج ، قراخیل و گرگان و بیماری بلایت فوزاریومی سنبله در دو ایستگاه تحقیقاتی قراخیل و گرگان مورد بررسی قرار گرفتند . برای بیماری زنگ زرد در چهار نوبت اقدام به اسپور پاشی مزرعه شد. برای بلایت فوزاریومی سنبله نیز، در مرحله گلدهی اسپورپاشی با سوسپانسیون ماکروکنیدی عامل بیماری، در سه مرحله با فاصله یک هفته انجام ‌شد. یادداشت‌‌برداری در مرحله ظهور برگ پرچم در سه نوبت برای بیماری زنگ زرد و یک ماه پس از اولین مایه‌زنی مصنوعی بر اساس علائم ظاهر شده برای بلایت فوزاریومی سنبله انجام شد. به منظور تعیین مقاومت در مرحله گیاهچه‌ای (Seedling) نسبت به عامل بیماری زنگ زرد در شرایط گلخانه‌، واکنش لاین‌های دابلدهاپلوئید گندم به همراه والدین و رقم حساس بولانی (به عنوان شاهد) مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج بدست آمده نشان داد که از مجموع 189 لاین مورد ارزیابی، تعداد 40 لاین در هر سه ایستگاه دارای واکنش مقاومت و بقیه لاین‌ها دارای واکنش‌هایی از نیمه مقاوم تا حساس نسبت به عامل بیماری زنگ زرد بودند. در ایستگاه تحقیقاتی قراخیل 23 درصد و در ایستگاه تحقیقاتی گرگان 29 درصد لاین‌ها نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله تحمل نشان دادند. شش لاین به شماره‌های 10 ، 13 ، 14 ، 26 ، 35 و 37 نسبت به دو بیماری زنگ زرد و بلایت فوزاریومی سنبله در هر دو ایستگاه گرگان و قراخیل مقاومت و یا تحمل خوبی نشان دادند. برخی از خصوصیات زراعی لاین‌های دابلدهاپلوئید گندم شامل تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته، مقاومت به سرما و وزن هزاردانه اندازه‌گیری شد و لاین‌های دابلد هاپلوئید با توجه به صفات فوق‌الذکر گروه‌بندی شدند. با توجه به تنوع قابل قبولی که در این گروه‌ها مشاهده شد به نظر می‌رسد بتوان از بعضی از این لاین‌ها در برنامه‌های به‌نژادی و یا معرفی رقم در آینده استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Responses of some Doubled Haploid Lines of Bread Wheat

نویسندگان [English]

  • F. Bakhtiar
  • F. Afshari
  • M. Serajazari
  • S. Ebrahimnejad
  • H. Soughi
  • R. Bozorgipour
  • S. Shahabi
چکیده [English]

Responses of 189 doubled haploid lines, produced by chromosome elimination method crosses between wheat and maize, were evaluated for yellow rust in Karaj , Gharakhil and Gorgan, and for fusarium head blight in Sari and Gorgan. Yellow rust nursey was inoculated four times and fusarium nursery three times with urediniospores of Pucinia striiformis and macroconidia suspension of Fusarium graminearum in anthesis stage. Data on yellow rust was recorded at flag leaves expended stage for three tims and for fusarium head blight one month after inoculation . For evaluation of resistance to yellow rust at seedling stage the reaction of doubled haploid lines and their parents was also evaluated. The results showed that among 189 doubled haploid lines , 40 lines were resistant in all stations and the others were susceptible, moderately resistant or moderately susceptible to yellow rust. In Sari, 23% of lines and in Gorgan 29% were tolerant to fusarium head blight. Doubeld haploids no. 10, 13, 14, 26, 36 and 37 were resistant to yellow rust and showed acceptable level of tolerance to fusarium head blight diseases both in Gorgan and Gharakhil. Some characters of doubled haploid lines such as days to heading, plant height, cold tolerance and 1000 kernel weight were evaluated. Finally, based on the results, the doubled haploid lines were classified in different groups. Due to high variability in their resistance to diseases and agronomic characteristics, some of them were selected for using in breeding programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • doubled haploid lines
  • yellow rust
  • Fusarium head blight
  • resistance