ارزیابی شاخص های مرتبط با کیفیت دانه در ژنوتیپ‌‌های پیشرفته گندم نان در شرایط دیم

نویسندگان

چکیده

کیفیت نانوایی دانه های گندم از ویژگی‌های مهم ارقام زراعی گندم در شرایط دیم است. در این بررسی ویژگی‌های کیفی دانه و زیر واحد های گلوتنین دانه 25 ژنوتیپ پیشرفته گندم نان با رقم زراعی
سرداری مقایسه شد. ژنوتیپ‌ های شماره 11 ((OK82282//BOW/NKT/3/F4105W2.1 و 17(Ghods*3/Kavvko//Ghods*3/kaz/kavko) با امتیاز ژنومی 10 که حداکثر امتیاز است برترین
ژنوتیپ ها بودند. ژنوتیپ شماره 18 (ALMATY POLUKOVILIK) با امتیاز ژنومی 9 نیز در رتبه دوم قرار گرفت. امتیاز ژنومی رقم زراعی سرداری برابر 8 بود. تعدادی از ویژگی های مهم کیفی دانه برای این ژنوتیپ‌ها براساس روش استاندارد بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر اندازه‌گیری شد و برای مقایسه ژنوتیپ‌ها از نظر این ویژگی‌ها که از نظر عددی همبستگی مثبتی با کیفیت نانوایی دارند، از روش ناپارامتری رتبه و در نهایت میانگین رتبه ها استفاده شد.از نظر درصد پروتئین ده ژنوتیپ برتر از سرداری بودند. ژنوتیپ شماره 8 (MARAGHEH-79-80-2) از نظر در صد پروتئین و عدد زلنی برترین، از نظر حجم نان و سختی دانه رتبه سوم و از نظر شاخص SDS رتبه دوم را داشت. این ژنوتیپ که از ژنوتیپ‌های در دست معرفی در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم ایستگاه سرارود است، از نظر کلیه خصوصیات مورد بررسی برترین میانگین رتبه, و از نظر حجم نان و حجم رسوب SDS برترین ژنوتیپ و از نظر درصد پروتئین( 3/12 %) و عدد زلنی رتبه سوم را داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Indices Related to Grain Quality in Advanced Bread Wheat Genotypes under Rainfed Conditions

نویسندگان [English]

  • G. Najafian
  • K. Rashmekarim
  • M. Aghaee Sarbarzeh
چکیده [English]

Bread quality is one of the most important features of bread wheat cultivars under rainfed conditions. In this study grain quality characteristics and grain glutenin sub- units in 25 advanced genotypes of bread wheat were compared with Sardari cultivar, the bread wheat check, under rainfed conditions. Considering glutenin sub-units genomic scores, genotypes no. 11 (OK82282//BOW/NKT/3/F4105W2.1) and 17 (Ghods*3/Kvvko//Ghods*3/kaz/kavko) gained the highest score 10. Genotype no. 18 with 9 genomic score ranked as the second best genotype. Genomic score for Sardari cultivar was 8. Some important grain quality characteristics for these genotypes were measured according to the standard methods of Cereal Research Department, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran. For comparison of the genotypes for these characteristics, non-parametric rank method and finally averages of ranks were utilized. Protein percentage (Pr %) of ten genotypes were higher than Sardari. Genotype no. 8(MRAGHEH-79-80-2) was the best for Pr % and Zeleni number (Zln), the third best one for bread volume (BV) and grain hardness index (HI), the second best one for SDS index, and was ranked first for overall mean rank. This genotype is a releasing genotype in DARSI.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bread wheat
  • Baking quality
  • SDS-PAGE
  • rainfed conditions