بررسی مقاومت ارقام گندم نان به شته روسی در مراحل رشدی گیاهچه و طویل‌شدن ساقه

نویسندگان

چکیده

تعداد22رقم گندم نان بهاره به همراه دو رقم شاهد شعله (حساس) و آزادی(مقاوم) در دو مرحله رشدی گیاهچه و طویل‌ شدن ساقه برای مقاومت به شته روسی گندم در گلخانه ارزیابی شدند. از پنج شته بالغ بدون بال به ازاء هرگیاه در هر گلدان برای آلوده‌سازی استفاده شد. صفت درصد کلروز برگ در مراحل گیاهچه و طویل‌شدن ساقه و صفت درصد پیچیدگی برگ در مرحله گیاهچه اندازه‌گیری شدند. پس از برداشت گیاهان صفات مرفولوژیکی و زراعی ارقام نیز اندازه‌گیری شدند. ارقام رسول، مهدوی و اروند بیشترین مقاومت و رقم کارون کمترین مقاومت در آلودگی مرحله گیاهچه‌ای را داشتند. درصد پیچیدگی برگ و کلروز برگ در مرحله آلودگی گیاهچه همبستگی معنی‌داری با هم نداشتند. ارقام آزادی، طبسی، بیات و کویرمقاوم‌ترین و ارقام شعله،کارون، رسول و بولانی حساس‌ترین ارقام در آلودگی مرحله طویل‌شدن ساقه بودند. در آلودگی مرحله طویل‌شدن ساقه، بین صفت درصد کلروز گیاه و صفات دیگر همبستگی معنی‌داری وجود نداشت. آلودگی با شته روسی در مرحله گیاهچه صفات تعداد دانه در سنبله و طول پدانکل را به طور معنی‌داری کاهش داد (به ترتیب 21 و 23 درصد) درحالی که آلودگی در مرحله طویل‌شدن ساقه کاهش معنی‌داری در صفات طول پدانکل و وزن خشک گیاه ایجاد کرد (به ترتیب 20 و 17 درصد). نتایج کلی نشان داد که ارقام گندم در مرحله گیاهچه نسبت به مرحله طویل‌شدن ساقه به آلودگی شته روسی حساس‌تر هستند.

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Resistance of Bread Wheat Cultivars to Russian Wheat Aphid at Seedling and Stem Elongation Growth Stages

نویسندگان [English]

  • P. Hamedanian
  • A. Hosseinzadeh
  • T. Najafi Mirak
  • A. H. Nourbakhsh
چکیده [English]

Twenty-two bread wheat cultivars along with susceptible (Sholeh) and resistant (Azadi) control cultivars were evaluated for resistance to Russian wheat aphid of two growth stages including seedling and stem elongation in greenhouse. Five adult aphids per plant were used for infestation. Leaf chlorosis at seedling and stem elongation stages and leaf rolling at seedling stage were measured. Other morphological and agromic traits were also measured at the end of the experiment. Rasol, Mahdavi and Arvand were identified as resistant, and Karoun as susceptible cultivars at seedling stage. There was no significant correlation between leaf rolling and chlorosis at seedling stage. In stem elongation stage, Azadi, Tabasi, Bayat and Kavir were highly resistant and Sholeh, Karoun, Rasoul and Karoun were highly susceptible cultivars. At stem elongation stage, leaf chlorosis did not have significant correlation with other traits. At seedling stage, grain numbers per spike and pedincle length decreased significantly(21% and 23%, respectively) by infestation of aphid. At stem elongation stage, however, pedincle length and dry weight decreased significantly(20% and 17%, respectively). All cultivars were more susceptible at seedling than stem elongation stage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bread wheat
  • Cultivars
  • Russian wheat aphid
  • resistance
  • Chlorosis
  • Leaf rolling