اثر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا در منطقه گرگان

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سویا با چهار روش خاک ورزی، در کشت دوم بعد از گندم، آزمایشی در تابستان 1376 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله شهرستان گرگان به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار با دو فاکتور خاک‌ورزی و رقم انجام شد. سطوح خاک‌ورزی عبارت بودند از: 1) سوزندان کلش گندم، دو دیسک عمود بر هم،‌ آبیاری، دیسک سطحی و کاشت، 2) سوزاندن کلش گندم، آبیاری و کشت مستقیم(بدون خاک‌ورزی)، 3) دو بار دیسک عمود برهم در زمین کلش‌دار گندم، آبیاری و کاشت و 4) آبیاری زمین و کشت مستقیم در زمین کلش‌دار گندم(بدون خاک‌ورزی). ویلیامز، گرگان 3 و سحر ارقام مورد آزمایش را تشکیل دادند. در این آزمایش صفاتی از قبیل تعداد روزها تا گلدهی و رسیدگی، طول دوره پرشدن دانه، تعداد دانه در هر نیام، تعداد نیام در هر بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در خاک‌ورزی های مختلف ارزیابی شدند . نتایج نشان داد که سیستمهای خاک ورزی کلش‌دار و بدون خاک‌ورزی کلش‌دار(سطوح سوم و چهارم خاک‌ورزی)، موجب افزایش میانگین تعداد روزها تا گلدهی و رسیدگی، طول دوره پرشدن دانه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه نسبت به سطوح خاک‌ورزی کلش سوخته شدند، ولی از نظر تعداد دانه در نیام اختلاف معنی‌داری در بین آن‌ها وجود نداشت. رقم سحر در مقایسه با ارقام ویلیامز و گرگان 3 میانگین بالاتری را از نظر تعداد روزها تا گلدهی و رسیدگی و تعداد نیام در هر بوته دارا بود. بیشترین عملکرد دانه در سیستم کشت بدون خاک، ورزی کلش‌دار برای رقم سحر به دست آمد. از بین اجزای عملکرد، تنها وزن هزار دانه با عملکرد همبستگی مثبت و معنی‌داری را نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect Of Different Methods Of Tillage On Yield And Yield Components Of Soybean In Gorgan Region

نویسندگان [English]

  • M. Barzali
  • A. Javanshir
  • M. R. Shakiba
  • M. Moghadam
  • A.A. Nourinia
چکیده [English]

In order to study the effects of four tillage systems on yield components of three soybean cultivars, an experiment was conducted in a field at Araghi -Mahalleh Research Station of Gorgan in summer of 1997, after wheat was harvested. The experiment was factorial based on a randomized complete block design with four replications and 12 treatments. Treatments ware the combinations of four tillage systems and soybean cultivars. The tillage systems were T__1) burning wheat straw two perpendicular disks irrigation a shallow disk planting, T__2) burning wheat straw irrigation direct drilling (no-tillage), T__3) two perpendicular disks on the field consisting of wheat straw irrigation planting and T__4) irrigation direct drilling on the field having wheat straw (no-tillage). The three soybean cultivars used in the experiment were williams, Gorgan 3, and Sahar. Characteristics such as number of days from sowing to flowering and maturity, number of seeds per pod, number of pods plant, number of seeds per plant, 1000 seeds weight, and grain yield were measured. The results indicated that the T__3 and T__4 tillage systems increased number of days flowering and maturity, 1000 seeds weight, and grain yield, compared to the other systems. However, there was no significant difference among four systems in number of seeds per pod. The number of days from sowing to flowering and maturity and number of pods per plant in sahar cultivar were higher than those of the other two cultivars. The highest grain yield was obtained from sahar cultivar under T__4 tillage system. In this experiment, 1000 seed weight was the only component that showed significant positive correlation coefficient with the grain yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • soybean
  • yield
  • tillage systems effect
  • Double cropping