بررسی سیتولوژیکی ژنوتیپ های جو وحشی (Hordeum bulbosum L) ایرانی و هیبرید های بین گونه ای آن ها در تلاقی با جو زراعی

نویسندگان

چکیده

این تحقیق به منظور بررسیی سیتولوژیکی و تعیین سطح پلوئیدی ژنوتیپ های Hordeum bulbosum L ایرانی و تولید هیبرید بین گونه ای در تلاقی با جو زراعی جهت استفاده در برنامه های اصلاحی انجام گردید. مواد گیاهی مورد بررسی شامل ژنوتیپ های bulbosum H. جمع آوری شده از مناطق کلاردشت، آبیک، خراسان، فیروزکوه و شماره های TN - 2 -173 ,، 1180 و76063 (جمع آوری و نگهداری شده بوسط بانک ژن ) بودند. برای تولید هیبرید بین گونه ای از دو ژنوتیپ جو بهاره نسل F به شماره های(TrompiloxC.C89) 23216 و 23176(( C.C89 x Eneldos به عنوان پایه مادری و سه ژنوتیپ بابوسوم ایرانیTN2 - 173 ,76063.1180 به عنوان پایه پدری استفاده شد و در ارتباط با هر تلاقی فاکتورهای درصد تشکیل بذر، درصد تشکیل جنین، درصد جوانه زنی و درصد تولید گیاهچه مورد مطالعه قرار گرفت و از آزمون مربع کای(X) جهت مقایسه های ماری آستفاده گردید. بررسی سیتولوژیکی نشان داد که تمامی ژنوتیپ های bulbosum.H.ایرانی مورد بررسی تتراپلویید بوده و دارای 2n = 4x = 28 کروموزوم بودند و نتایج حاصل از تلاقی آنها با ژنوتیپ های جو زراعی همان طور که انتظار می رفت هیبرید بین گونه ای تریپلویید بوده و دارای 3x = 21 کروموزوم بودند. بین ژنوتیپ های bulbosum H. تتراپلویید 76063 ,1180وTN-2-173 (به عنوان پدری) که با جو زراعی تلاقی داده شدند از نظر درصد تشکیل بذر، درصد تشکیل جنین، درصد جوانه زنی جنین و درصد تولید گیاهچه تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. با توجه به امکان وجود ژن های ارزشمند نظیر مقاومت به آفات و بیماری ها و تحمل به تنش های محیطی در بلبوسوم های تتراپلویید به نظر میرسد بتوان از هیبریدهای به دست آمده جهت انتقال ژن به جو زراعی استفاده نمود.