بررسی عملکرد ارقام گندم با عادت های رشدی متفاوت در دو تاریخ کاشت به منظور تعیین عادت رشدی مناسب برای مناطق سردسیر دیم

نویسنده

چکیده

این بررسی بر روی عملکرد 9 رقم و لاین گندم نان از سه عادت رشدی متفاوت (بهاره، بینابین و زمستانه) در دو تاریخ کاشت (کشت زود در اوایل مهر و کشت دیر در اواسط آبان ماه) و طی سه سال زراعی متوالی (77-1374) در منطقه سردسیر دیم مراغه ( با متوسط بارندگی 365 میلی متر و ارتفاع 1720 متر از سطح دریا به طول جغرافیائی 46 درجه و 30 ثانیه شرقی و عرض 37 درجه و 15 دقیقه شمالی) در شمال غربی ایران انجام شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. کرت های اصلی به تاریخ های کاشت و کرت های فرعی به ارقام اختصاص داده شدند و عملکرد دانه ارقام و لاین های آزمایشی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی نشان داد که اثر تاریخ کاشت و رقم در سطح 1% و اثرات متقابل تاریخ کاشت × رقم در سطح 5% بر روی عملکرد معنی دار بودند. مقایسه های گروهی نشان داد که در طول اجرای آزمایش (77-1374)، متوسط عملکرد ارقام با عادت رشدی زمستانه بیشتر از عملکرد ارقام و لاین های دارای عادت رشدی بهاره و بینابین بود و از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود داشت (در سطح 1%). مطابق نتایج به دست آمده از این بررسی، در مناطق سردسیر دیم شمال غربی ایران، کشت ارقام و لاین های گندم نان با عادت رشدی زمستانه توصیه می گردد و خط مشی اصلاح گندم در این مناطق در وهله اول باید مبتنی بر تولید و ایجاد ارقام و لاین های زمستانه باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on yield of wheat (t. Aestivum l.) Cultivars with different growth habits in two planting dates for determination of the proper type of cultivars for cold regions of dryland areas

نویسنده [English]

  • D. Sadeghzadeh Ahari
چکیده [English]

This study was conducted on nine bread wheat genotypes from three different class of growth habit (spring, facultative and winter) in two different planting dates (early planting in early October and late planting in late November), in Maragheh region during three consecutive cropping seasons (1995-1998). Maragheh is a cold dry area with average percipitation of 365mm and altitude of 1720 m above sea level, located at 46°, 30' eastern longitude and 37°, 15' north latitude in north west of Iran. The experimental design was split plot based on R.C.B.D. with 3 replications, in which the main and sub-plots were allocated to the planting dates (First planting date, late September Second planting date, early November), and genotypes (nine genotypes) respectively. Results obtained from group comparison (orthogonal) showed that during the experimental years (3 years), the average yield of winter growth habit genotypes was significantly (?= 1%) higher than those of spring and facultative growth habits. According to the results, in dry and cold areas of north west of Iran, bread wheat lines with winter growth habit can be recommended for planting and wheat improvement strategies for such locations should be based on producing the winter type cultivars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • Rainfed
  • early and late planting
  • improvement strategies