بررسی عملکرد و سازگاری ارقام نخود سفید در شرایط دیم کردستان

نویسنده

چکیده

به منظور تعیین و معرفی ارقام نخود پرمحصول و سازگار به شرایط دیم منطقه کردستان، آزمایشی با استفاده از 12 رقم نخود سفید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت سه سال (77-1375) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم خرکه کردستان به اجراء در آمد و ژنوتیپ های آزمایشی از لحاظ عملکرد دانه و سایر صفات زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. در هر سال، عملکرد دانه ارقام به طور جداگانه از طریق تجزیه واریانس ساده مورد آزمون قرار گرفته و در سال سوم، به منظور تعیین اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط، تجزیه واریانس مرکب انجام شد. روابط بین صفات یادداشت برداری شده از طریق برآورد ضرایب همبستگی و پایداری فنوتیپی هر ژنوتیپ با توجه به سه پارامتر میانگین عملکرد دانه، شیب خط رگرسیون (bi) و انحراف از رگرسیون (S2di) بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب سه ساله در کردستان حاکی از معنی دار بودن اثرات سال، رقم و اثر متقابل سال در رقم برای اغلب صفات بود. همبستگی عملکرد دانه با ارتفاع بوته و وزن 100 دانه منفی و معنی دار و با تعداد دانه در غلاف مثبت و معنی دار برآورد شد. رقم ILC 482 با متوسط عملکرد 1.04 تن در هکتار و لاین 5-61-53 با عملکرد 1.002 تن در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید نموده و از ثبات و سازگاری متوسطی برخوردار بودند. در مجموع می توان رقم ILC 482 را از لحاظ بالا بودن عملکرد دانه و نوسان کمتر عملکرد طی سال های مختلف، به عنوان رقم پرمحصول و سازگار برای منطقه کردستان توصیه و معرفی کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The yielding ability and adaptability of chickpea cultivars under rainfed conditions of Kurdistan

نویسنده [English]

  • H. Kanouni
چکیده [English]

In order to determine the high yielding and adaptable chickpea cultivars to rainfed conditions of Kurdistan province, a trial was conducted for three years (1996-1998) at Kharke Experimental Station of Kurdistan. In this experiment twelve genotypes of Kabuli type chickpea were compared in a Randomized Complete Block Design with four replications. Yield and some yield - related characters were measured at proper times and statistical analysis such as simple and combined ANOV A and estimation of correlation coefficients were done and final results were obtained. Seed yield was negatively correlated with plant height and 100 seeds weight and positively with number of seeds per pod. Stability parameters based on Eberhart and Russell method and also comparisons of average yield of each entry using Duncan's Multiple Range Test showed that, cultivars ILC 482 and line 5-61-53 with yield means of 1040 and 1002 kgha-1, performed more stable yield and were found to be adaptable to Kurdistan region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chickpea
  • Cultivars
  • Stability parameters
  • Correlation